انتظاری که از صنایع دستی می رود/ توجه به کیفیت در کنار هویت – خبرگزاری گزارشگر آی تی | اخبار ایران و جهان

به گزارش خبرنگار گزارشگر آی تی، صنایع دستی از نگاه سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) به محصولاتی اطلاق می شود که تماماً با دست و یا به کمک ابزار ساده یا مکانیکی ساخته شده اند. می بایست مهم ترین بخش در تولید محصول تمام شده، کار دست صنعتگر باشد.

براساس قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی مصوب سال 96 مجلس شورای اسلامی، صنایع دستی ایران مجموعه ای از صنایع هنری و سُنتی است که ضمن رعایت ضوابط شرعی و قانونی با محوریت خلاقیت، ذوق و زیبایی شناسی با بهره گیری از مواد اولیه قابل دسترسی تولید می شود و فرایند ساخت و تولید محصول به صورت فردی یا گروهی عمدتاً با دست و با کمک ابزار موردنیاز انجام می شود.

تاثیر متقابل صنایع دستی و گردشگری

در کتاب هنر دست تهران نوشته و گردآوری شده توسط احسان میراب زاده آمده که: صنایع دستی و هنرهای سُنتی، بازگوکننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی منطقه تولیدشده در آن هستند و این قابلیت را دارند که به عنوان عاملی مهم در حفظ تنوع فرهنگی و شناخت فرهنگ و تمدن هر کشور توسط گردشگران خارجی عمل کنند. از این روی، صنایع دستی می تواند مکمل جاذبه های گردشگری اعم از تاریخی، طبیعی، فرهنگی و مردم شناسی باشد و درعین حال از گردشگری برای بقا و رشد خود بهره گیرد. درواقع، تاثیر صنایع دستی بر رونق گردشگری و توسعه پایدار مناطق روستایی و شهری، چشمگیر و حایز اهمیت است و می تواند زمینه های رشد کارآفرینی را فراهم کرده و موجب افزایش تولید ناخالص ملی و افزایش درآمد سرانه شود.

حرف جدّی صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران در حوزه صنایع خلاق

ایران از جمله کشورهایی است که به دلیل تاریخ طولانی، پیشینه غنی فرهنگی، گستردگی سرزمینی و تنوع اقوام، در زمینه صنایع دستی و هنرهای سُنتی در سطح جهانی حرف جدّی برای گفتن دارد و هم اکنون دومین کشور در جهان از نظر تنوع رشته های صنایع دستی محسوب می شود و با این ظرفیت بالقوّه، می تواند به قطب برتر صنایع خلاق فرهنگی و هنری در میان کشورهای اسلامی و حتی جزو ده کشور برتر جهان در این حوزه تبدیل شود چرا که بزرگترین مزیت نسبی جامعه ما، تنوع فرهنگی است و صنایع دستی و هنرهای سُنتی از دل همین تنوع خرده فرهنگ ها و اقوام متولد می شود.

صنایع دستی و فرایند مدون طراحی

اغلب، این اشتباه در برداشت از مفهوم «طراحی» وجود دارد که آن را صرفاً به عنوان ابزاری برای زیباتر کردن محصول ات می شناسند در حالی که طراحی نقش بسیار مهم تری دارد که فراتر از خلق یک محصول جدید است.

امروزه از صنایع دستی انتظار می رود که غیر از هویت فرهنگی منحصربه فرد مربوط به سرزمین و فرد سازنده آن، طراحی خوب و کیفیت مطلوبی نیز داشته باشد. البته شاید هنرمندان صنعتگری که به سنت های قبل از دوران صنعتی شدن متعصب مانده اند نیز بتوانند در این شرایط جدید ادامه حیات دهند لیکن هنرمندان صنعتگر پیشرو با تولید آثاری که با حفظ اقتضایات صنایع دستی جذاب، خوشایند و اصیل هستند، حتی می توانند دیدگاه و چشم انداز انسان ها را نسبت به زندگی تغییر دهند.

طراحی می تواند از طریق شیوه های تفکر خلاقانه، به صورت مرحله به مرحله، علمی و متناسب با ماهیت و اقتضایات رشته های صنایع دستی، موجب توجه به تمام عوامل مداخله گر کاربردی و فرهنگی در تولید محصول شده و با در نظر گرفتن پارامترهایی چون سُنت، خلاقیت، کاربرد و زیبایی منجر به ارتقای تولیدات صنایع دستی شود.

قابلیت های تلفن همراه هوشمند در رونق صنایع دستی و هنرهای سنتی

افزایش روزافزون بهره گیری از تلفن های همراه هوشمند برای فعالان صنایع دستی و هنرهای سنتی به ویژه افرادی نظیر زنان روستایی و خانه دار که از تعاملات گسترده و پیچیده در محیط های تجاری احتراز دارند، قابلیت ها و فرصت های جذابی را فراهم کرده است که می تواند به توسعه کارآفرینی در این حوزه خصوصاً برای زنان کمک کند.

فضای مجازی و کارآفرینی در صنایع دستی و هنرهای سنتی

در دوران معاصر، بازاریابی نوین و راهبردی تضمین کننده توفیق در اقتصاد هنر است. بدیهی است که هنر درآمدزا یا خودکفا، امکان بقا و پایداری بیشتری دارد و امروزه کارآفرینی که خود را از فناوری های جدید بهره مند کند شانس بیشتری برای تصاحب، حفظ و گسترش بازار خواهد داشت.

صنعت بسته بندی، روایتگر قصه های کهن

امروزه، برای ارایه بهتر تولیدات صنایع دستی نیاز به بسته بندی مناسب، اصلی اساسی است و بسته بندی از عوامل بالابرنده ارزش اقتصادی کالا، تقویت هویت فرهنگی آن و حفاظت از محصول محسوب می شود. هرچند در قدیم، برخی از محصولات صنایع دستی، خود کالایی برای بسته بندی بودند.

صنایع خلاق فرهنگی و هنری در صادرات کشور ایران، چشم اندازی امیدبخش را پیش روی ما می گذارد؛ چشم اندازی که بر اساس ظرفیت های بالقوه صنایع دستی و هنرهای سنتی در خلق ثروت با استفاده از دارایی های فکری و هنری و با در نظرگرفتن هر آنچه از طراحی، فرم، بازاریابی دیجیتال، بسته بندی و… برای یک محصول با کیفیت لازم است و قبلاً به آن اشاره شد شکل می گیرد و می تواند سهم به مراتب بالاتری را در جهان نصیب ایران کند هرچند شاید حلقه مفقوده در این میان، مدیریت بر تولید یک اثر هنری با رعایت اصول مدیریت پروژه باشد؛ موضوعی که به تنهایی و در پیچیدگی های دنیای امروز می تواند مانع از تجاری سازی ایده های فرهنگی و هنری شود.

در استان تهران حضور اساتید برجسته؛ وجود کارگاه های متنوع گروهی و انفرادی؛ مراکز آموزش عالی و تخصصی صنایع دستی و هنرهای سُنتی؛ فروشگاه های پرتعداد محصولات صنایع دستی و هنرهای سُنتی؛ گالری های هنری فعال؛ حراج های هنری، جشنواره ها و نمایشگاه های عمومی و تخصصی در تمام ماه های سال؛ موزه های غنی و پرتعداد که اختصاصاً یا بخش عمده ای از هرکدام به رشته یا رشته هایی از صنایع دستی و هنرهای سُنتی اختصاص دارد؛ فروشگاه های برخط در حوزه صنایع دستی و هنرهای سُنتی (به ویژه در سال های اخیر) و نیز وجود پایتخت به عنوان اصلی ترین مبدا ورود گردشگران خارجی، عواملی هستند که نقش این استان را در اقتصاد صنایع دستی و هنرهای سنتی و صادرات آن پررنگ می کنند و می توانند پشتوانه ای برای آینده صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران باشند؛ موضوعی که شاید از این منظر کمتر بدان پرداخته شده باشد.

انتظاری که از صنایع دستی می رود/ توجه به کیفیت در کنار هویت – خبرگزاری گزارشگر آی تی | اخبار ایران و جهان