مجموعه تاریخی هامپی واقع در ایالت کارناتاکا در جنوب هند نه تنها یک مقصد گردشگری صرف نیست بلکه دروازه ای است به گذشته ای باشکوه و یادگاری از یکی از بزرگترین امپراتوری های تاریخ هند یعنی امپراتوری ویجایاناگارا. این محوطه وسیع با ویرانه ها و بناهای باستانی خیره کننده که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده اند گنجینه ای بی بدیل از تاریخ فرهنگ هنر و معماری هندی را در خود جای داده است. سفر به هامپی تجربه ای عمیق و فراموش نشدنی از قدم زدن در میان بقایای شهری است که روزگاری پایتخت قدرتمندی بوده و با تلفیق جذابیت های تاریخی با طبیعت بکر و فعالیت های متنوع پاسخگوی علاقه مندان به تاریخ فرهنگ ماجراجویی و آرامش است.

مجموعه تاریخی هامپی در نزدیکی رودخانه تونگابادرا در ایالت کارناتاکا هند قرار دارد. این منطقه که امروزه بیشتر به صورت یک روستای بزرگ درآمده در دل خود بقایای پایتخت امپراتوری قدرتمند ویجایاناگارا را پنهان کرده است. هامپی با چشم اندازهای صخره ای منحصربه فرد و هزاران ویرانه تاریخی معابد کاخ ها بازارها و بناهای عمومی تصویری زنده از شکوه گذشته هند را به نمایش می گذارد. این سایت باستانی که در سال ۱۹۸۶ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد مساحتی حدود ۴۱ کیلومتر مربع را پوشش می دهد و به دو بخش اصلی تقسیم می شود: بخش مذهبی در اطراف معبد ویروپاکشا و بخش سلطنتی در جنوب آن. بازدید از هامپی فرصتی استثنایی برای آشنایی با تمدن غنی و دستاوردهای معماری دورانی است که هند در اوج شکوفایی خود قرار داشت.
تاریخچه سکونت در منطقه هامپی به قرن ها پیش از میلاد مسیح بازمی گردد اما اوج شکوفایی آن مربوط به قرن چهاردهم میلادی است. در سال ۱۳۳۶ میلادی دو برادر به نام های هاریهارا و بوکا امپراتوری ویجایاناگارا را پایه گذاری کردند و هامپی را به عنوان پایتخت خود برگزیدند. این امپراتوری به سرعت رشد کرد و به یکی از بزرگترین و قدرتمندترین امپراتوری های جنوب هند تبدیل شد که برای بیش از دو قرن بر بخش وسیعی از فلات دکن حکومت کرد. هامپی در دوران پادشاهی کریشنا دِوا رایا (Krishnadevaraya) در قرن شانزدهم به اوج عظمت و ثروت خود رسید و به یکی از پرجمعیت ترین شهرهای جهان با حدود نیم میلیون نفر جمعیت تبدیل شد. این شهر توسط هفت لایه قلعه محافظت می شد و مرکز مهمی برای تجارت بین المللی کالاها مانند پنبه و ادویه بود. متاسفانه این شکوه دوام نیاورد و پس از مرگ کریشنا دِوا رایا در سال ۱۵۶۵ میلادی اتحادی از سلطنت های دکن به هامپی حمله کرده و شهر را ویران و غارت کردند. ویرانه هایی که امروز می بینیم یادگاری از آن دوران طلایی و سقوط دلخراش هستند.
مجموعه تاریخی هامپی فراتر از یک سایت باستان شناسی است؛ این مکان ترکیبی از بناهای تاریخی چشم اندازهای طبیعی خاص و فرصت های متعدد برای تفریح و ماجراجویی ارائه می دهد. گردش در میان ویرانه ها تماشای معماری شگفت انگیز کشف معابد پنهان و لذت بردن از طبیعت اطراف همگی بخشی از تجربه بازدید از هامپی هستند. علاوه بر بازدید از جاذبه های اصلی فعالیت هایی مانند دوچرخه سواری در روستاها و مزارع قایق سواری با قایق های سنتی (کوراکل) در رودخانه تونگابادرا پیاده روی و کوه پیمایی در تپه های صخره ای برای تماشای طلوع و غروب آفتاب و حتی سافاری حیات وحش در پناهگاه خرس داروجی سفر شما را به هامپی کامل می کنند. بازارگردی برای خرید صنایع دستی محلی و آشنایی با فرهنگ مردم بومی نیز بخش جذاب دیگری از سفر به این منطقه است.
معبد سری ویروپاکشا یکی از قدیمی ترین و مهم ترین معابد مجموعه هامپی است که قدمت آن به قرن هفتم میلادی بازمی گردد و در دوران امپراتوری ویجایاناگارا بازسازی و گسترش یافته است. این معبد که هنوز هم فعال است و محل نیایش پیروان هندو است به لرد شیوا در تجلی ویروپاکشا تقدیم شده است. معماری این معبد نمونه ای عالی از سبک دراویدی است و با گپورام (برج ورودی) بلند و پرجزئیات خود که ارتفاع آن به ۵۰ متر می رسد چشم هر بازدیدکننده ای را به خود جلب می کند. داخل معبد شامل حیاط ها سالن های ستون دار و زیارتگاه های کوچکتر است. یکی از جاذبه های منحصربه فرد این معبد پدیده اتاق تاریک (Camera Obscura) است که تصویر وارونه گپورام را از طریق شکافی در دیوار بر روی دیواره ای داخلی منعکس می کند. همچنین فیل معبد به نام لاکشمی که گردشگران را با خرطوم خود نوازش می دهد یکی از بخش های محبوب بازدید از این معبد است.
معبد ویجایا ویتالا که به لرد ویتالا (تجسمی از ویشنو) تقدیم شده یکی از باشکوه ترین بناهای مجموعه هامپی و شاهکار معماری ویجایاناگارا محسوب می شود. ساخت این معبد در قرن پانزدهم آغاز شد و هرچند هرگز به طور کامل تکمیل نشد اما جزئیات معماری و حکاکی های آن بی نظیر است. معروف ترین سازه در این مجموعه ارابه سنگی است که نماد مجموعه هامپی در سطح بین المللی به شمار می رود. این ارابه در واقع یک زیارتگاه کوچک است که با مهارت فوق العاده ای از سنگ تراشیده شده و نمونه ای بی نظیر از هنر سنگ تراشی در هند است. سالن اصلی معبد معروف به ماها مانتاپا دارای ستون های موسیقیایی است که با ضربه زدن به آن ها صداهای متفاوتی تولید می شود هرچند امروزه برای حفظ این ستون ها از ضربه زدن به آن ها جلوگیری می شود. حکاکی های روی دیواره ها و ستون های معبد داستان هایی از اساطیر هندو و زندگی روزمره دوران ویجایاناگارا را روایت می کنند.
مجموعه معبد هماکوتا هیل بر روی تپه ای در جنوب معبد ویروپاکشا قرار گرفته و شامل تعداد زیادی معبد کوچک و بزرگ است که قدمت آن ها از قرن نهم تا چهاردهم میلادی متغیر است. این معابد که عمدتاً به لرد شیوا اختصاص دارند سبک معماری متفاوتی نسبت به بناهای اصلی دوران ویجایاناگارا دارند و نشان دهنده مراحل اولیه ساخت وساز در این منطقه هستند. معماری برخی از این معابد با سقف های هرمی شکل سه لایه و استفاده از گرانیت بسیار منحصر به فرد است. پیاده روی در میان این معابد و صخره های اطراف هماکوتا هیل تجربه ای آرامش بخش است و این تپه به دلیل چشم اندازهای پانورامایی خود از مجموعه هامپی به ویژه در زمان طلوع و غروب آفتاب بسیار محبوب است و یکی از بهترین نقاط برای عکاسی محسوب می شود.
دربار سلطنتی در منطقه جنوبی هامپی مرکز اداری و اقامتگاه خانواده سلطنتی امپراتوری ویجایاناگارا بوده است. هرچند بسیاری از سازه های این بخش در حملات گذشته ویران شده اند اما بقایای موجود هنوز هم عظمت و شکوه دربار را نشان می دهند. از جمله مهم ترین بناهای این منطقه می توان به ماهاناوامی دیبا یک سکوی سنگی عظیم که برای برگزاری مراسم و جشن های سلطنتی استفاده می شده و حمام ملکه یک سازه زیبا با معماری اسلامی و هندی اشاره کرد. اصطبل فیل ها که در ادامه به آن پرداخته می شود و همچنین حمام هشت ضلعی نیز در این منطقه قرار دارند. این بخش از هامپی فرصتی برای تصور زندگی دربار سلطنتی و آشنایی با جنبه های غیرمذهبی حیات در پایتخت باستانی را فراهم می کند.
بازار هامپی یا بازار ویروپاکشا خیابانی تاریخی است که در جلوی معبد ویروپاکشا قرار دارد و در دوران اوج امپراتوری یک بازار پررونق و مرکز تجاری مهم بوده است. امروزه بقایای غرفه ها و سازه های سنگی در دو طرف این خیابان وسیع به چشم می خورد. انتهای شرقی بازار به مجسمه بزرگ ناندی بول می رسد. این بازار هنوز هم محل فعالیت تعدادی مغازه کوچک است که صنایع دستی محلی جواهرات لباس های سنتی عتیقه جات و سوغاتی های مرتبط با هامپی را به فروش می رسانند. قدم زدن در این بازار فرصتی برای تجربه فضای محلی خرید یادگاری و تماشای زندگی روزمره در کنار ویرانه های باستانی است.
اصطبل فیل ها سازه ای زیبا و منحصر به فرد در مجموعه هامپی است که در نزدیکی دربار سلطنتی قرار دارد. این بنا شامل یازده گنبد قوسی شکل است که به صورت متقارن در یک ردیف قرار گرفته اند و محلی برای نگهداری فیل های سلطنتی بوده اند. معماری این سازه ترکیبی جالب از سبک های هندی و اسلامی را نشان می دهد که تأثیرات فرهنگی مختلف در دوران ویجایاناگارا را منعکس می کند. گنبد مرکزی بزرگتر و تزئین شده تر از بقیه است و احتمالاً برای فیل فرمانده یا پادشاه استفاده می شده است. بازدید از اصطبل فیل ها نگاهی به جنبه های عملی و تشریفاتی زندگی در دربار سلطنتی و اهمیت فیل ها در آن دوران ارائه می دهد.
لوتوس محل که در محوطه زنانا (بخش زنان سلطنتی) قرار دارد یکی از زیباترین و سالم ترین بناهای مجموعه هامپی است. این سازه با معماری متمایز خود که ترکیبی از سبک های هندی و اسلامی است به دلیل طاق های قوسی شکل و گنبدهای شبیه به گل نیلوفر آبی به این نام خوانده می شود. کاربری دقیق لوتوس محل هنوز مورد بحث است اما احتمالاً به عنوان محل استراحت یا گردهمایی زنان سلطنتی استفاده می شده است. طراحی باز و تهویه طبیعی آن این بنا را حتی در هوای گرم هامپی خنک نگه می داشته است. زیبایی و ظرافت معماری لوتوس محل آن را به یکی از محبوب ترین جاذبه های هامپی تبدیل کرده است.
تپه ماتانگا یکی از بلندترین نقاط در هامپی بهترین مکان برای تماشای چشم اندازهای وسیع و خیره کننده از مجموعه ویرانه ها و صخره های اطراف است. صعود به بالای این تپه نسبتاً کوتاه و آسان است و در قله آن معبد باستانی ویرابهادرا قرار دارد. ماتانگا هیل به ویژه برای تماشای طلوع و غروب آفتاب شهرت دارد؛ منظره تابش نور طلایی بر روی صخره ها و بناهای باستانی در این زمان ها بسیار دیدنی و فراموش نشدنی است و عکاسان و گردشگران زیادی را به خود جذب می کند. پیاده روی به بالای تپه در اوایل صبح یا اواخر بعدازظهر برای لذت بردن از هوای خنک تر و مناظر بی بدیل توصیه می شود.
جزیره هیپی که به نام ویروپاپور گادی نیز شناخته می شود در سمت شمالی رودخانه تونگابادرا و در مقابل بخش اصلی هامپی قرار دارد. این جزیره با فضایی آرام تر و طبیعی تر بهشتی برای کوله گردها و کسانی است که به دنبال تجربه ای متفاوت هستند. برخلاف بخش تاریخی هامپی که پر از معابد و ویرانه هاست جزیره هیپی با شالیزارها نخلستان ها و مهمانخانه های ساده و کلبه های سبک گوا شناخته می شود. اینجا مکانی عالی برای استراحت معاشرت با مسافران از سراسر جهان و لذت بردن از طبیعت است. فعالیت هایی مانند دوچرخه سواری در میان مزارع قایق سواری در رودخانه و تماشای غروب آفتاب از چشم اندازهای زیبای جزیره از جمله تفریحات محبوب در این منطقه هستند. دسترسی به جزیره معمولاً از طریق قایق های سنتی (کوراکل) از کنار معبد ویروپاکشا امکان پذیر است.
انگوندی روستایی باستانی در نزدیکی هامپی است که گفته می شود قدمت آن حتی از امپراتوری ویجایاناگارا بیشتر است و با حماسه رامایانا مرتبط دانسته می شود. این روستا که در فاصله حدود ۱۲ مایلی (حدود ۲۰ کیلومتری) هامپی قرار دارد دارای آثار تاریخی و معابد حفظ شده ای است و فضایی سنتی و آرام دارد. فلات های سنگی اطراف انگوندی بسیار قدیمی هستند و این منطقه به دلیل قدمت زمین شناختی خود گاهی به نام «خانه مادر زمین» خوانده می شود. بازدید از انگوندی فرصتی برای دیدن منطقه ای کمتر شناخته شده و آشنایی با لایه های عمیق تر تاریخ و فرهنگ این ناحیه است.
معبد هانومان واقع بر فراز تپه آنجیانادری یکی دیگر از جاذبه های برجسته در نزدیکی هامپی است. این تپه که حدود ۳ کیلومتر از هامپی فاصله دارد به عنوان محل تولد لرد هانومان (خدای میمون در اساطیر هندو) شناخته می شود و یک مکان زیارتی مهم است. برای رسیدن به معبد در قله باید ۵۷۰ پله را طی کرد. این صعود هرچند چالش برانگیز است اما با چشم اندازهای پانورامایی فوق العاده ای از دشت هامپی و رودخانه تونگابادرا پاداش داده می شود. تماشای طلوع یا غروب خورشید از بالای آنجیانادری هیل تجربه ای معنوی و زیبا است. در مسیر و اطراف معبد تعداد زیادی میمون زندگی می کنند که باید مراقب آن ها بود.
دوچرخه سواری یک راه عالی و محبوب برای گشت وگذار در مجموعه وسیع هامپی و اطراف آن است. با کرایه یک دوچرخه (یا اسکوتر و موتور) می توانید به راحتی در میان ویرانه ها روستاها مزارع و کنار رودخانه حرکت کنید و نقاط مختلف را با سرعت و انعطاف پذیری بیشتری کشف کنید. دوچرخه سواری به شما امکان می دهد از مسیرهای باریک و خاکی عبور کرده و به مناطقی دسترسی پیدا کنید که با وسایل نقلیه بزرگتر امکان پذیر نیست. این فعالیت نه تنها یک راه حمل ونقل کارآمد است بلکه فرصتی برای لذت بردن از طبیعت و فضای آرام اطراف هامپی و تعامل نزدیک تر با محیط و مردم محلی فراهم می کند.
یکی از تجربه های نمادین و فراموش نشدنی در هامپی سواری با قایق های پوستی یا کوراکل (Coracle) در رودخانه تونگابادرا است. این قایق های دایره ای شکل سنتی که از چوب و بامبو ساخته شده و با پوست یا پلاستیک ضدآب پوشانده شده اند وسیله ای رایج برای عبور از رودخانه بین بخش اصلی هامپی و جزیره هیپی هستند. علاوه بر جابجایی می توان با این قایق ها در رودخانه گشت زد و از چشم اندازهای زیبای سواحل صخره ای معابد غارگونه و طبیعت اطراف لذت برد. سواری با کوراکل در زمان غروب آفتاب زمانی که نور نارنجی بر روی صخره ها و آب منعکس می شود بسیار دیدنی و آرامش بخش است و یکی از فعالیت های محبوب گردشگران محسوب می شود.
پناهگاه خرس تنبل داروجی واقع در فاصله حدود ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی هامپی فرصتی برای تجربه سافاری حیات وحش و مشاهده خرس های تنبل در زیستگاه طبیعی آن ها فراهم می کند. این پناهگاه که تنها پناهگاه اختصاصی خرس تنبل در هند است در منطقه ای صخره ای و پوشیده از جنگل های خشک قرار دارد که محیطی ایده آل برای این حیوانات فراهم می کند. با شرکت در تورهای سافاری با خودروهای مخصوص می توان در میان پناهگاه گشت زد و شانس دیدن خرس های تنبل را داشت. علاوه بر خرس این پناهگاه زیستگاه حیوانات دیگری مانند پلنگ کفتار شغال گراز وحشی و انواع پرندگان و خزندگان نیز هست. یک برج دیده بانی نیز در پناهگاه وجود دارد که امکان مشاهده حیوانات از فاصله دور و ایمن را فراهم می کند.
با وجود اینکه هامپی شهری باستانی است اما چندین فستیوال و رویداد فرهنگی نیز در طول سال در آن برگزار می شود که فرصتی عالی برای آشنایی با فرهنگ و سنت های محلی فراهم می کنند. یکی از مهم ترین آن ها فستیوال پوراندارا (Purandara Festival) است که معمولاً در ماه های ژانویه یا فوریه برگزار می شود و به افتخار پوراندارا داسا شاعر و موسیقی دان معروف قرون وسطی که در این منطقه زندگی می کرده برگزار می گردد. این فستیوال شامل اجراهای موسیقی و برنامه های فرهنگی است. فستیوال دیگر فستیوال ارابه ویروپاکشا (Virupaksha Car Festival) است که در ماه های مارس یا آوریل برگزار می شود و یک رویداد مذهبی مهم است. در این فستیوال ارابه های چوبی بزرگ و تزئین شده از معبد ویروپاکشا بیرون آورده می شوند و مجسمه های الهه و خدا در آن ها قرار داده شده و در خیابان های اصلی هامپی به نمایش در می آیند. این فستیوال ها فضای پرجنب وجوش و رنگارنگی به هامپی می بخشند.
بهترین زمان برای بازدید از مجموعه تاریخی هامپی از نظر آب و هوایی در ماه های سپتامبر تا مارس است. در این دوره هوا نسبتاً خنک و دلپذیر است و برای گشت وگذار در فضای باز و بازدید از ویرانه ها ایده آل است. ماه های دسامبر و ژانویه اوج فصل گردشگری در هامپی محسوب می شوند و ممکن است منطقه شلوغ باشد. از آوریل تا ژوئن هوا بسیار گرم و خشک می شود و بازدید در طول روز می تواند دشوار باشد. فصل باران های موسمی از جولای تا سپتامبر دمای هوا را کمی کاهش می دهد و چشم اندازها سرسبزتر می شوند اما بارندگی ممکن است بر برنامه های سفر به ویژه عبور و مرور با قایق در رودخانه تأثیر بگذارد. بنابراین برای تجربه ای راحت تر و لذت بخش تر اواخر پاییز زمستان و اوایل بهار بهترین گزینه ها هستند.
برای دسترسی به مجموعه تاریخی هامپی معمول ترین روش ها استفاده از قطار یا اتوبوس هستند. نزدیک ترین ایستگاه قطار به هامپی ایستگاه هاسپت (Hospet) است که در فاصله حدود ۱۳ کیلومتری قرار دارد. از هاسپت می توانید با تاکسی اتوریکشا (توک توک) یا اتوبوس های محلی به هامپی برسید. اتوبوس های بین شهری از شهرهای بزرگ هند مانند بنگلور گوا و میسور نیز به طور مستقیم به هامپی بازار می آیند که یکی از راحت ترین گزینه ها محسوب می شود. اگر با هواپیما سفر می کنید نزدیک ترین فرودگاه های بین المللی در بنگلور (حدود ۳۵۰ کیلومتر) و گوا قرار دارند. از این شهرها می توانید با قطارهای شبانه یا اتوبوس های راحت به هاسپت یا هامپی سفر کنید. کرایه خودروی شخصی یا استفاده از تورهای گردشگری نیز امکان پذیر است.
مجموعه تاریخی هامپی دارای گزینه های اقامتی متنوعی برای سلیقه ها و بودجه های مختلف است. سه منطقه اصلی برای اقامت وجود دارد: هاسپت هامپی بازار و جزیره هیپی (ویروپاپور گادی). هاسپت که نزدیک ترین شهر به ایستگاه قطار است دارای هتل های بیشتری با قیمت های متنوع است اما از جاذبه های اصلی هامپی فاصله دارد. هامپی بازار در قلب منطقه تاریخی قرار گرفته و دسترسی پیاده به بسیاری از معابد و ویرانه ها را فراهم می کند و دارای مهمانخانه ها و هتل های کوچک تری است. جزیره هیپی که در سمت دیگر رودخانه قرار دارد و با قایق قابل دسترسی است فضایی آرام تر و طبیعی تر دارد و بیشتر مورد علاقه کوله گردها و کسانی است که به دنبال اقامت در مهمانخانه ها و کلبه های ساده تر در کنار مزارع و طبیعت هستند. انتخاب محل اقامت بستگی به اولویت شما از نظر دسترسی قیمت و فضای مورد نظر دارد.
بهترین رستوران ها و غذاخوری ها در مجموعه تاریخی هامپی عمدتاً در منطقه هامپی بازار و همچنین در جزیره هیپی متمرکز شده اند. در این مناطق می توانید انواع غذاهای محلی جنوب هند به ویژه غذاهای گیاهی که در این منطقه بسیار رایج و خوشمزه هستند را پیدا کنید. رستوران ها و کافه های کوچک زیادی وجود دارند که غذاهای تازه و مقرون به صرفه سرو می کنند. برخی از مهمانخانه ها و اقامتگاه ها نیز رستوران های خود را دارند. برای تجربه بهتر و اطمینان از کیفیت غذا توصیه می شود به رستوران هایی که شلوغ تر هستند و محلی ها در آن ها غذا می خورند مراجعه کنید. امتحان کردن غذاهای محلی مانند دوسا ایدلی و تالی در هامپی تجربه آشپزی جالبی خواهد بود.
سفر به هامپی در مقایسه با بسیاری از مقاصد گردشگری دیگر در هند نسبتاً مقرون به صرفه است. هزینه سفر به هامپی به عوامل مختلفی مانند زمان سفر (فصل شلوغ یا خلوت) نوع اقامتگاه (هتل لوکس یا مهمانخانه ساده) نحوه حمل ونقل و سبک زندگی شما بستگی دارد. هزینه ورودی بیشتر بناهای تاریخی در هامپی رایگان است اما برای بازدید از برخی سایت های اصلی مانند معبد ویتالا دربار زنانا و موزه باستان شناسی نیاز به خرید بلیط ورودی دارید که معمولاً یک بلیط مشترک برای چند سایت است و قیمت آن برای گردشگران خارجی بیشتر است. هزینه های خورد و خوراک نیز در رستوران های محلی نسبتاً پایین است. حمل ونقل داخلی با اتوریکشا یا کرایه دوچرخه و موتور نیز ارزان است. به طور کلی با مدیریت بودجه می توان سفری اقتصادی و لذت بخش به هامپی داشت.
مجموعه تاریخی هامپی کجاست؟
مجموعه تاریخی هامپی در ایالت کارناتاکا در جنوب هند در نزدیکی رودخانه تونگابادرا و بقایای پایتخت امپراتوری ویجایاناگارا قرار دارد. این منطقه یک سایت میراث جهانی یونسکو است.
بهترین زمان بازدید از مجموعه تاریخی هامپی کی است؟
بهترین زمان برای بازدید از هامپی از نظر آب و هوایی ماه های سپتامبر تا مارس است. در این دوره هوا خنک تر و برای گشت وگذار در میان ویرانه ها مناسب تر است.
هنگام سفر به هامپی کجا اقامت داشته باشیم؟
می توانید در هاسپت (نزدیک ایستگاه قطار) هامپی بازار (مرکز منطقه تاریخی نزدیک معابد) یا جزیره هیپی (فضای آرام تر و طبیعی تر در سمت دیگر رودخانه) اقامت کنید.
چگونه میتوان به شهر هامپی رفت؟
معمولاً با قطار تا هاسپت و سپس تاکسی/اتوریکشا یا با اتوبوس های مستقیم از شهرهای بزرگ هند به هامپی بازار می توان به این منطقه دسترسی پیدا کرد.
بازدید از هامپی چه مدت زمان می کشد؟
برای بازدید کامل و جامع از تمام جاهای دیدنی و تجربه تفریحات اصلی در مجموعه تاریخی هامپی معمولاً توصیه می شود حداقل ۲ تا ۳ روز زمان در نظر بگیرید.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "تفریحات در مجموعه تاریخی هامپی" هستید؟ با کلیک بر روی گردشگری و اقامتی، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "تفریحات در مجموعه تاریخی هامپی"، کلیک کنید.