حکم حمل اسلحه کمری

حمل، نگهداری، خرید و فروش اسلحه کمری بدون مجوز در قوانین ایران جرم تلقی شده و مجازات های سنگین حبس و جزای نقدی را در پی دارد. این مجازات ها بسته به نوع اسلحه (خودکار یا غیرخودکار) و ماهیت جرم (حمل، قاچاق، استفاده) متغیر است و برای افراد عادی امکان اخذ مجوز حمل اسلحه کمری گلوله زنی وجود ندارد.

در جامعه ای که امنیت و آرامش شهروندان اولویت اصلی است، قوانین مربوط به کنترل و مدیریت سلاح های گرم، به ویژه اسلحه کمری، از اهمیت حیاتی برخوردارند. حمل سلاح گرم، حتی برای دفاع شخصی، در بسیاری از کشورها، از جمله جمهوری اسلامی ایران، به شدت محدود و نیازمند مجوزهای خاص است. این محدودیت ها با هدف پیشگیری از جرائم خشونت آمیز و حفظ نظم عمومی وضع شده اند. قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب سال 1390 مبنای اصلی قانونی در این زمینه محسوب می شود که تمامی جنبه های مرتبط با سلاح های غیرمجاز را پوشش می دهد. این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع و دقیق، به بررسی مجازات های قانونی حمل، نگهداری، خرید و فروش اسلحه کمری و همچنین شفاف سازی ابهامات رایج در مورد امکان اخذ مجوز برای افراد عادی خواهد پرداخت.

تعریف و دسته بندی سلاح ها از منظر قانون ایران

شناخت دقیق قوانین مربوط به حمل سلاح گرم مستلزم درک صحیح از تعاریف و دسته بندی های قانونی انواع سلاح است. قانون گذار ایران، سلاح ها را بر اساس مکانیسم عمل، نوع مهمات و کاربردشان به دسته های مختلفی تقسیم می کند که هر یک، مجازات ها و مقررات خاص خود را دارند.

سلاح گرم: مکانیزم و انواع

سلاح گرم به هر وسیله ای اطلاق می شود که قابلیت پرتاب پرتابه (گلوله) را با استفاده از نیروی حاصل از انفجار مواد محترقه (معمولاً باروت) یا گازهای فشرده داشته باشد. این سلاح ها بر اساس شدت تخریب و توان عملیاتی به سه دسته کلی تقسیم می شوند:

• سلاح گرم سبک: این دسته شامل اسلحه هایی است که توسط یک نفر قابل حمل و استفاده بوده و عمدتاً برای درگیری های نزدیک یا دفاع شخصی طراحی شده اند. اسلحه کمری (کلت، تپانچه) بارزترین مصداق این دسته است.
• سلاح گرم نیمه سنگین: این سلاح ها قدرت تخریبی بیشتری دارند و اغلب نیاز به دو نفر برای حمل و استفاده مؤثر دارند، مانند برخی مسلسل های سبک.
• سلاح گرم سنگین: شامل توپ ها، خمپاره اندازها، مسلسل های سنگین و سایر ادوات جنگی که برای عملیات نظامی گسترده طراحی شده اند.

علاوه بر این، سلاح های گرم از نظر نحوه شلیک نیز به سه گروه عمده تقسیم می شوند:

• سلاح های خودکار: با یک بار فشردن ماشه، تا زمان رها نشدن ماشه یا اتمام مهمات، به شلیک ادامه می دهند (مانند مسلسل ها).
• سلاح های نیمه خودکار: با هر بار فشردن ماشه، یک گلوله شلیک شده و سلاح خودبه خود آماده شلیک بعدی می شود. بسیاری از کلت های کمری و تفنگ های ساچمه زنی مدرن در این دسته قرار می گیرند.
• سلاح های غیرخودکار (تک تیر): پس از هر شلیک، نیاز به انجام عملیات دستی برای آماده سازی شلیک بعدی دارند (مانند برخی رولورها یا تفنگ های شکاری قدیمی).

تمرکز بر اسلحه کمری (Handguns)

اسلحه کمری، که در فرهنگ عامه با نام هایی مانند «کلت» یا «تپانچه» شناخته می شود، نوعی سلاح گرم سبک است که برای حمل و استفاده با یک دست طراحی شده است. از منظر قانونی، بیشتر اسلحه های کمری در دسته سلاح گرم سبک جنگی قرار می گیرند، مگر آنکه ماهیت ورزشی یا شکاری خاصی داشته باشند که آن هم تابع مقررات جداگانه است.

اصطلاح کلت شاه کش نامی عامیانه برای کلت های کمری کوچک و با قابلیت پنهان سازی بالا است. از نظر قانونی، کلت شاه کش هیچ تمایز خاصی از سایر اسلحه های کمری گلوله زنی ندارد و تحت همان قوانین و مجازات های مربوط به سلاح گرم سبک جنگی طبقه بندی می شود. تصور وجود مجازات متفاوت یا امکان اخذ مجوز خاص برای این نوع کلت، اشتباه است و قانون به ویژگی های فنی سلاح (گلوله زنی و جنگی بودن) و نه نام های عامیانه آن توجه می کند.

تفاوت های کلیدی سلاح های گرم با سایر انواع سلاح

برای درک کامل مقررات، لازم است تفاوت های اسلحه گرم با سایر دسته بندی های سلاح مشخص شود:

• مقایسه با سلاح سرد: برخلاف سلاح گرم که با انفجار و نیروی گاز باروت عمل می کند، سلاح سرد (مانند چاقو، قمه، شمشیر، پنجه بوکس) در اثر اصابت مستقیم یا بریدن، آسیب ایجاد می کند و هیچ گونه حرارت، صدا یا انفجاری در آن دخیل نیست. حمل سلاح سرد نیز در شرایط خاصی جرم محسوب می شود، اما قوانین و مجازات های آن با سلاح گرم متفاوت است.
• تمایز با سلاح شکاری: سلاح شکاری (مانند تفنگ ساچمه زنی یا گلوله زنی شکاری) برای استفاده در شکار حیوانات طراحی شده است. اگرچه این سلاح ها نیز گرم محسوب می شوند، اما بر خلاف سلاح های جنگی، امکان اخذ مجوز حمل و نگهداری آن ها برای افراد واجد شرایط و با رعایت ضوابط سختگیرانه وجود دارد. مجازات حمل غیرمجاز سلاح شکاری نیز معمولاً کمتر از سلاح گرم جنگی است.
• سلاح های گازی و بادی: کلت های گازی (CO2) و بادی (PCP یا فنری) گلوله زنی محسوب نمی شوند و معمولاً ساچمه یا کپسول های پینت بال شلیک می کنند. این ها جزو سلاح گرم جنگی یا شکاری تلقی نمی شوند و مشمول قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات نمی گردند. با این حال، حمل آن ها در اماکن عمومی به قصد قدرت نمایی، ایجاد مزاحمت یا تهدید دیگران می تواند طبق سایر مواد قانون مجازات اسلامی (نظیر ماده 617) جرم تلقی شده و مجازات هایی مانند حبس و شلاق را در پی داشته باشد. مقررات خاصی نیز برای واردات و نگهداری آن ها وجود دارد که باید رعایت شود.

مبنای قانونی اصلی: قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب 1390

در نظام حقوقی ایران، مرجع اصلی و محوری برای تعیین جرم انگاری و مجازات های مرتبط با سلاح های گرم و سرد، «قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب 1390» است. این قانون با هدف کنترل شدید بر تسلیحات، حفظ امنیت عمومی، و مقابله با قاچاق و استفاده غیرمجاز از سلاح ها وضع شده است.

پیش از تصویب این قانون، مقررات مربوط به سلاح ها در قوانین پراکنده و قدیمی تری ذکر شده بود که نیاز به به روزرسانی و جامعیت داشتند. قانون 1390 با تجمیع و به روزرسانی این مقررات، چارچوب قانونی روشنی را برای برخورد با جرائم مرتبط با اسلحه و مهمات فراهم آورده است. این قانون نه تنها به قاچاق و ساخت سلاح می پردازد، بلکه حمل، نگهداری، خرید، فروش، توزیع و حتی تعمیرات غیرمجاز انواع سلاح گرم و سرد، مهمات و اقلام تحت کنترل را نیز جرم انگاری کرده و برای هر یک مجازات های خاصی تعیین نموده است.

برخی منابع به اشتباه از «قانون سال 1404» برای اشاره به قوانین جدید سلاح سخن می گویند. لازم به شفاف سازی است که قانون اصلی و لازم الاجرا در این حوزه، همان قانون مصوب سال 1390 است. هرگونه تغییر در قوانین مربوط به اسلحه و مهمات، در صورت تصویب، در قالب اصلاحیه این قانون یا مصوبه جدید مجلس شورای اسلامی و با اعلام رسمی منتشر خواهد شد و تا کنون قانون جامعی به نام قانون سال 1404 در این زمینه وجود ندارد. بنابراین، کلیه مجازات ها و مقرراتی که در ادامه به آن ها اشاره می شود، بر اساس همین قانون مصوب سال 1390 است.

مجازات حمل، نگهداری، خرید، فروش و ساخت اسلحه کمری (بدون مجوز)

قانون گذار جمهوری اسلامی ایران برای هرگونه فعالیت غیرمجاز در زمینه سلاح و مهمات، مجازات های سنگینی در نظر گرفته است. این مجازات ها نه تنها شامل حمل و نگهداری، بلکه خرید، فروش، ساخت، مونتاژ و حتی توزیع سلاح کمری و مهمات آن را نیز در بر می گیرد. شدت مجازات بستگی به نوع سلاح (خودکار یا غیرخودکار) و ماهیت جرم ارتکابی دارد.

مجازات حمل و نگهداری اسلحه کمری

بر اساس ماده 6 قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب 1390، حمل، نگهداری یا خرید سلاح گرم بدون مجوز قانونی با مجازات حبس تعزیری یا جزای نقدی همراه است. جزئیات این مجازات ها برای اسلحه کمری که عمدتاً جزو سلاح گرم سبک جنگی طبقه بندی می شوند، به شرح زیر است:

• سلاح گرم سبک غیرخودکار (مانند بسیاری از کلت های کمری که با هر شلیک نیاز به مسلح شدن مجدد ماشه دارند یا رولورها): مرتکب به حبس تعزیری از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از دو تا هشت میلیون تومان محکوم می شود.
• سلاح گرم سبک خودکار (نظیر برخی کلت های جنگی که با یک بار فشردن ماشه و نگه داشتن آن به شلیک ادامه می دهند): مرتکب به حبس تعزیری از دو تا پنج سال محکوم می شود.

توضیح تفاوت غیرخودکار و خودکار برای اسلحه کمری حائز اهمیت است؛ سلاح های نیمه خودکار که با هر بار فشردن ماشه یک گلوله شلیک می کنند اما نیازی به مسلح شدن دستی مجدد ندارند، معمولاً در دسته سلاح گرم سبک غیرخودکار قرار می گیرند و با خودکار به معنای شلیک رگبار متفاوتند.

مجازات قاچاق، ساخت، مونتاژ، فروش و توزیع اسلحه کمری

فعالیت هایی مانند قاچاق (وارد یا خارج کردن غیرمجاز از کشور)، ساخت، مونتاژ، فروش یا توزیع سلاح های گرم، به دلیل نقش آن ها در گسترش ناامنی و جرائم، مجازات های به مراتب شدیدتری را در پی دارد. ماده 5 قانون مذکور، مجازات های این دسته از جرائم را به تفصیل بیان می کند:

• ساخت، مونتاژ، فروش یا توزیع سلاح گرم سبک غیرخودکار (شامل اکثر کلت های کمری رایج): حبس تعزیری از دو تا پنج سال.
• ساخت، مونتاژ، فروش یا توزیع سلاح گرم سبک خودکار (نظیر کلت های نظامی خاص): حبس تعزیری از پنج تا ده سال.

این مجازات ها نشان دهنده عزم جدی قانون گذار برای برخورد با سرشاخه های اصلی عرضه سلاح های غیرمجاز به جامعه است.

مجازات های تشدیدشده

قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات، تبصره هایی را برای تشدید مجازات در شرایط خاص پیش بینی کرده است. این تبصره ها با هدف بازدارندگی بیشتر و برخورد قاطع تر با مرتکبین جرائم سازمان یافته یا خطرناک وضع شده اند:

• در صورت انبوه بودن تعداد سلاح یا مهمات: چنانچه قاضی با نظر کارشناسان مربوطه تشخیص دهد که سلاح، قطعات مؤثر یا مهمات آنها، با توجه به مقدار و میزان خسارات احتمالی، انبوه بوده است، مجازات حبس تعزیری از ده تا پانزده سال خواهد بود.
• تکرار جرم (سابقه کیفری): در صورت تکرار جرم، مجازات ممکن است تشدید شود و دادگاه می تواند مجازات بالاتری را در نظر بگیرد.
• استفاده از سلاح در ارتکاب جرائم دیگر: اگر سلاح کمری غیرمجاز در ارتکاب جرائم دیگری نظیر سرقت مسلحانه، قتل، آدم ربایی یا محاربه مورد استفاده قرار گیرد، مجازات جرم اصلی (مانند قتل) به همراه مجازات حمل سلاح اعمال خواهد شد که در مجموع مجازات بسیار سنگین تری را برای فرد به همراه خواهد داشت.

بر اساس قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات مصوب 1390، حمل، نگهداری، خرید و فروش اسلحه کمری بدون مجوز جرم محسوب می شود و می تواند منجر به حبس تعزیری از شش ماه تا پانزده سال، به همراه جزای نقدی گردد.

مجازات های مرتبط با استفاده از اسلحه کمری

صرف حمل و نگهداری غیرمجاز اسلحه کمری جرم است، اما استفاده از آن در موقعیت های مختلف می تواند منجر به جرائم سنگین تر و مجازات های به مراتب شدیدتری شود. قانون گذار، بسته به نیت مجرم و نتایج عمل ارتکابی، مجازات های متفاوتی را برای استفاده از سلاح در نظر گرفته است.

استفاده از سلاح در نزاع و درگیری

حتی اگر شخصی در یک نزاع یا درگیری از اسلحه کمری استفاده کند و هیچ آسیبی نیز به کسی وارد نشود، عمل او جرمی مستقل محسوب شده و مستوجب مجازات خواهد بود. این عمل می تواند تحت عناوینی نظیر قدرت نمایی با سلاح یا ایجاد رعب و وحشت مورد پیگرد قرار گیرد.

• بدون آسیب رساندن: ماده 617 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) تصریح می کند: هر کس به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه دیگر تظاهر به قدرت نمایی یا مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید کند یا با کسی گلاویز شود، در صورتی که از مصادیق محاربه نباشد، به حبس از شش ماه تا دو سال و تا (74) ضربه شلاق محکوم خواهد شد. اسلحه کمری قطعاً مشمول هر نوع اسلحه دیگر می شود.
• در صورت ایراد جرح یا قتل: اگر استفاده از اسلحه کمری منجر به ایراد جرح (زخمی کردن) یا قتل شود، مجازات ها بر اساس قوانین مربوط به ایراد ضرب و جرح عمدی یا قتل عمد/غیرعمد تشدید می شود. در این موارد، حمل سلاح غیرمجاز نیز به عنوان یک جرم دیگر به پرونده اضافه شده و می تواند در تعیین میزان مجازات جرم اصلی مؤثر باشد. مجازات قتل عمد، قصاص است، و جرح عمدی نیز می تواند منجر به قصاص عضو یا پرداخت دیه و حبس شود.

محاربه و بغی با اسلحه کمری

یکی از جدی ترین جرائمی که می تواند با استفاده از اسلحه کمری ارتکاب یابد، محاربه است. محاربه در فقه اسلامی و قوانین جزایی ایران، به معنای کشیدن سلاح به قصد ایجاد ناامنی عمومی برای جان، مال یا ناموس مردم تعریف می شود. تفاوت اصلی محاربه با صرف حمل سلاح یا استفاده از آن در نزاع شخصی، نیت ایجاد ناامنی عمومی است.

اگر شخصی با اسلحه کمری خود دست به اقداماتی بزند که هدف آن ایجاد وحشت و سلب امنیت از عموم مردم باشد (مانند تیراندازی در جمع، سرقت های مسلحانه زنجیره ای که در آن رعب عمومی ایجاد شود)، محارب شناخته می شود. مجازات های محاربه، بسیار سنگین بوده و شامل چهار گزینه شرعی است که قاضی می تواند یکی از آن ها را انتخاب کند:

1. اعدام
2. صلب (به صلیب کشیدن)
3. قطع دست راست و پای چپ
4. نفی بلد (تبعید)

بغی نیز جرمی مشابه محاربه است که به معنای قیام مسلحانه علیه اساس حکومت اسلامی است و مجازات های آن نیز بسیار سنگین است.

تهدید یا قدرت نمایی با اسلحه کمری

همان طور که در ماده 617 قانون مجازات اسلامی اشاره شد، تظاهر به قدرت نمایی یا ایجاد مزاحمت با اسلحه کمری، حتی بدون قصد آسیب رساندن فیزیکی، جرم مستقل محسوب می شود. صرف نشان دادن کلت کمری برای ترساندن افراد، اخاذی یا تحقیر آن ها، می تواند منجر به:

• حبس از شش ماه تا دو سال
• تا 74 ضربه شلاق

این مجازات ها نشان می دهد که قانون حتی تهدید بالقوه امنیت روانی جامعه با سلاح را نیز بر نمی تابد و با آن برخورد جدی می کند.

امکان اخذ مجوز حمل اسلحه کمری برای افراد عادی: پاسخ قطعی

یکی از پرتکرارترین و مهم ترین پرسش ها در خصوص اسلحه کمری، امکان اخذ مجوز حمل آن برای شهروندان عادی است. پاسخ به این پرسش باید صریح و قاطع باشد تا از هرگونه ابهام و سوءتفاهم جلوگیری شود.

پاسخ صریح و قانونی: عدم امکان اخذ مجوز برای افراد عادی

در حال حاضر و بر اساس قوانین جاری جمهوری اسلامی ایران، به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی، امکان دریافت مجوز حمل اسلحه کمری گلوله زنی (جنگی) برای شهروندان عادی وجود ندارد. سیاست کلی کشور بر کنترل شدید تسلیحات برای حفظ امنیت عمومی استوار است و حمل سلاح گرم جنگی تنها برای نیروهای مسلح و نهادهای امنیتی، آن هم تحت ضوابط بسیار سختگیرانه و وظایف مشخص، مجاز است.

شفاف سازی ابهامات و باورهای غلط

برخی باورهای غلط یا اطلاعات ناقص در این زمینه وجود دارد که نیاز به شفاف سازی دارد:

• تفاهم نامه با نیروی انتظامی: این تفاهم نامه ها یا مجوزهای خاص، هرگز شامل افراد عادی نمی شوند. این ها مربوط به برخی نهادها، ارگان ها یا اشخاص خاص امنیتی، نظامی یا حفاظتی با ضوابط بسیار سختگیرانه و محدودیت های فراوان است که صرفاً برای انجام وظایف محوله و در چارچوب قانون صادر می شوند. افراد عادی تحت هیچ عنوان نمی توانند از طریق این مسیرها مجوز حمل اسلحه کمری گلوله زنی دریافت کنند.
• سلاح های گازی، بادی و پینت بال: همان طور که پیشتر اشاره شد، این سلاح ها جزو سلاح گرم جنگی یا شکاری محسوب نمی شوند و مشمول قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات نمی گردند. اما این به معنای عدم وجود مقررات برای حمل آن ها نیست. حمل این سلاح ها در اماکن عمومی و به قصد قدرت نمایی، ایجاد مزاحمت یا تهدید، ممنوع است و می تواند طبق مواد دیگر قانون مجازات اسلامی، جرم انگاری شده و مجازات هایی نظیر حبس و شلاق را در پی داشته باشد. برای خرید و نگهداری این نوع سلاح ها نیز معمولاً نیاز به کارت سبز فدراسیون تیراندازی یا مجوزهای مشابه وجود دارد و نباید آن ها را با اسلحه کمری گلوله زنی اشتباه گرفت.
• سیاست های کلی کشور: جمهوری اسلامی ایران سیاست های کنترلی بسیار سختگیرانه ای در خصوص تسلیحات گرم دارد. هدف از این سیاست ها، جلوگیری از وقوع جرائم خشونت آمیز، حفظ امنیت و آرامش جامعه، و پیشگیری از هرج و مرج است. اعطای مجوز حمل اسلحه کمری به افراد عادی، مغایر با این سیاست ها و خط قرمزهای امنیتی کشور است.

چه کسانی می توانند سلاح گرم حمل کنند؟

حمل سلاح گرم گلوله زنی در ایران تقریباً به صورت انحصاری در اختیار نیروهای مسلح و ارگان های قانونی است. شامل:

• نیروهای نظامی: ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
• نیروهای انتظامی: فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (پلیس).
• نیروهای امنیتی: وزارت اطلاعات و سایر نهادهای مرتبط.
• برخی نهادهای حفاظتی خاص: مانند سازمان زندان ها، گارد سازمان انرژی اتمی یا محافظان شخصیت ها، که تحت ضوابط و مجوزهای مشخص و صرفاً در راستای انجام وظیفه، مجاز به حمل سلاح هستند.

حتی این افراد نیز تنها در زمان انجام مأموریت و با رعایت کامل ضوابط امنیتی و قانونی مجاز به حمل سلاح هستند و استفاده شخصی از آن به شدت ممنوع است.

جوانب دیگر مرتبط با قانون اسلحه و مهمات

قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات، صرفاً به حمل و نگهداری اسلحه کمری نمی پردازد، بلکه طیف وسیعی از فعالیت های مرتبط با سلاح را نیز جرم انگاری کرده است. آشنایی با این جوانب می تواند به درک جامع تر این قانون کمک کند.

مجازات تعمیرات غیرمجاز سلاح

تعمیرات سلاح های گرم، به دلیل حساسیت های فنی و امنیتی، نیازمند مجوزهای خاص و تخصص فنی است. انجام این کار توسط افراد فاقد صلاحیت یا بدون مجوز، می تواند منجر به تغییر کاربری سلاح، افزایش خطرناک بودن آن یا حتی ساخت سلاح های جدید شود. به همین دلیل، قانون برای تعمیرات غیرمجاز سلاح نیز مجازات هایی در نظر گرفته است:

• برای سلاح گرم جنگی (شامل اسلحه کمری): ماده 9 قانون، حبس تعزیری از شش ماه تا سه سال را برای کسی که شغل تعمیرات سلاح گرم جنگی را بدون مجوز قانونی دنبال کند، مقرر کرده است.
• برای سلاح شکاری: در مورد سلاح شکاری، مجازات به صورت جزای نقدی از پنج تا ده میلیون ریال (پانصد هزار تا یک میلیون تومان) است.

مجازات تغییر مشخصات سلاح

تغییر در مشخصات فنی یا ظاهری سلاح، مانند جعل کالیبر، لوله، شماره سریال یا نشانه آن، با هدف پنهان کاری، سوءاستفاده یا استفاده در جرائم، عملی مجرمانه تلقی می شود. این تغییرات می توانند شناسایی سلاح را دشوار کرده و ردگیری آن را در پرونده های جنایی مختل سازند. ماده 10 قانون در این خصوص مقرر می دارد:

• هر کس مبادرت به تغییر لوله، کالیبر و آلات متحرک هر نوع سلاح گرم یا سرد جنگی، شکاری و یا مهمات کند یا شماره یا نشانه سلاح را جعل نماید، به جزای نقدی از دو تا هشت میلیون تومان محکوم می شود.
• اگر تغییرات ایجاد شده توسط مالک اسلحه درخواست شده باشد، مالک نیز مشمول مجازات خواهد شد.

مهلت تمدید مجوز سلاح شکاری و عواقب عدم تمدید

همان طور که قبلاً اشاره شد، حمل و نگهداری سلاح شکاری با مجوز ممکن است. اما این مجوزها دارای اعتبار زمانی هستند و باید به موقع تمدید شوند. در صورت عدم تمدید مجوز سلاح شکاری پس از انقضای مهلت:

• اگر فرد ظرف سه ماه پس از اتمام اعتبار، نسبت به تمدید آن اقدام نکند، سلاح وی غیرمجاز تلقی شده و مشمول جزای نقدی از یک تا دو میلیون تومان خواهد شد. این امر نشان دهنده اهمیت رعایت دقیق مقررات حتی برای سلاح های مجاز است.

بخشودگی و تخفیف مجازات

قانون گذار گاهی اوقات امکاناتی را برای تشویق مجرمان به همکاری با مراجع قضایی و کشف حقیقت در نظر می گیرد. ماده 13 قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات به این موضوع می پردازد:

• هرگاه مرتکب قبل از تعقیب، با مأموران قضایی یا انتظامی همکاری مؤثر در کشف مهمات و شناسایی و دستگیری شرکا و معاونان جرم نماید، به تشخیص مراجع قضایی رسیدگی کننده، می تواند مشمول تخفیف در مجازات شود. این تخفیف می تواند تا یک درجه کاهش مجازات باشد یا در صورت وجود شرایط، به جای حبس، جزای نقدی تعیین شود.

نقش وکیل متخصص در پرونده های حمل اسلحه کمری

پرونده های مرتبط با حمل، نگهداری، قاچاق یا استفاده از اسلحه کمری، از جمله جرائم حساس و پیچیده حقوقی محسوب می شوند که مجازات های سنگینی را در پی دارند. در چنین شرایطی، بهره مندی از خدمات یک وکیل متخصص و باتجربه در امور کیفری و به ویژه پرونده های سلاح و مهمات، از اهمیت بالایی برخوردار است.

یک وکیل متخصص می تواند نقش حیاتی در مراحل مختلف پرونده ایفا کند:

1. مشاوره حقوقی دقیق: وکیل با تسلط کامل بر قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب 1390 و سایر قوانین مرتبط، می تواند درک دقیق و جامعی از وضعیت حقوقی موکل، مجازات های احتمالی، و راه های قانونی دفاع ارائه دهد. او می تواند تفاوت های ظریف بین انواع سلاح و مجازات های هر یک را به درستی تبیین کند.
2. دفاع تخصصی: وکیل می تواند با بررسی دقیق جزئیات پرونده، جمع آوری مستندات لازم، و ارائه لوایح دفاعیه مستدل، از حقوق موکل خود به بهترین شکل ممکن دفاع کند. این دفاع ممکن است شامل استدلال هایی مبنی بر عدم علم و اطلاع موکل از غیرمجاز بودن سلاح، اشتباه در تشخیص نوع سلاح، یا وجود شرایط تخفیف دهنده مجازات باشد.
3. استفاده از کلیه ظرفیت های قانونی: یک وکیل آگاه، تمامی ظرفیت های قانونی موجود برای کاهش مجازات، مانند همکاری موکل با مراجع قضایی، اعمال ماده 13 قانون برای تخفیف مجازات، یا تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی در موارد خاص (در صورت امکان پذیری و وجود شرایط قانونی)، را شناسایی و از آن ها استفاده خواهد کرد.
4. نمایندگی در مراجع قضایی: وکیل متخصص، در تمامی مراحل دادرسی، از مرحله تحقیق در دادسرا تا رسیدگی در دادگاه و حتی مرحله تجدیدنظر، موکل خود را نمایندگی کرده و از او در برابر اتهامات دفاع می کند. این امر به ویژه برای افرادی که آشنایی کافی با روند قضایی ندارند، حیاتی است.

بنابراین، توصیه قاطع این است که در صورت مواجهه با اتهامات مرتبط با حمل یا نگهداری اسلحه کمری یا هرگونه سلاح غیرمجاز، در اسرع وقت به یک وکیل متخصص مراجعه کرده و از مشاوره و خدمات حقوقی او بهره مند شوید. اقدام به موقع و صحیح می تواند تأثیر بسزایی در نتیجه پرونده و سرنوشت حقوقی فرد داشته باشد.

نتیجه گیری

حمل، نگهداری، خرید، فروش و ساخت اسلحه کمری بدون مجوز قانونی، در جمهوری اسلامی ایران، جرمی جدی تلقی شده و با مجازات های سنگین حبس و جزای نقدی مواجه است. «قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب 1390» مبنای اصلی این جرم انگاری ها بوده و مجازات ها بر اساس نوع سلاح (خودکار یا غیرخودکار) و ماهیت جرم (حمل، قاچاق، استفاده) متغیر است.

نکته کلیدی و اساسی این است که بر خلاف برخی تصورات غلط، در حال حاضر هیچگونه امکان قانونی برای افراد عادی جهت اخذ مجوز حمل اسلحه کمری گلوله زنی (جنگی) در کشور وجود ندارد. این سیاست سختگیرانه با هدف حفظ امنیت و آرامش عمومی و جلوگیری از گسترش خشونت و بی نظمی در جامعه اتخاذ شده است. حتی سلاح های گازی و بادی نیز، گرچه مشمول قانون 1390 نیستند، اما حمل آن ها به قصد قدرت نمایی یا ایجاد مزاحمت ممنوع و دارای مجازات است.

جرائمی نظیر استفاده از اسلحه کمری در نزاع، قدرت نمایی، تهدید، و به ویژه محاربه، مجازات های به مراتب شدیدتری از جمله حبس های طولانی مدت، شلاق و حتی اعدام را در پی دارند. همچنین، فعالیت های مرتبط مانند تعمیرات غیرمجاز یا تغییر مشخصات سلاح نیز جرم تلقی می شوند. در چنین شرایط حساسی، مشاوره و بهره گیری از تخصص یک وکیل مجرب در امور کیفری و سلاح، برای درک ابعاد حقوقی پرونده، ارائه دفاع مؤثر و استفاده از تمامی ظرفیت های قانونی جهت کاهش مجازات، امری ضروری و حیاتی است.

در نهایت، تأکید بر این است که برای حفظ امنیت فردی و اجتماعی، تمامی شهروندان باید از نقض قوانین مربوط به سلاح و مهمات پرهیز کرده و در صورت مواجهه با هرگونه مسئله حقوقی در این زمینه، بلافاصله به متخصصان حقوقی مراجعه نمایند.

سوالات متداول

آیا می توان حبس حمل سلاح گرم (کلت) را خرید؟

خیر، مجازات حبس قابل خرید نیست. در برخی موارد، قانون در کنار حبس، جزای نقدی نیز تعیین کرده است یا در صورت شرایط خاص و تشخیص قاضی، مجازات حبس می تواند به جزای نقدی (در چارچوب قانونی) تبدیل شود که البته برای سلاح های گرم معمولاً سخت تر است و بیشتر برای جرائم خفیف تر اعمال می شود. برای جرائم سلاح گرم، حبس یک مجازات اصلی محسوب می شود.

تفاوت کلت کمری با کلت شاه کش از نظر قانونی چیست؟

از نظر قانونی، هر دو در دسته سلاح گرم سبک جنگی قرار می گیرند و مجازات های مشابهی دارند. شاه کش یک نام عامیانه برای برخی از کلت های کوچک و قابل پنهان سازی است و تعریف حقوقی مجزایی در قوانین ایران ندارد. بنابراین، مجازات حمل، نگهداری یا خرید و فروش آن هیچ تفاوتی با سایر کلت های کمری جنگی ندارد.

مجازات حمل کلت بادی/گازی بدون مجوز چیست؟

کلت های بادی و گازی معمولاً جزو سلاح های جنگی یا شکاری گلوله زنی محسوب نمی شوند و مشمول قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب 1390 نمی گردند. اما حمل آن ها در اماکن عمومی یا استفاده به قصد قدرت نمایی، ایجاد مزاحمت یا تهدید می تواند تحت مواد دیگر قانون مجازات اسلامی (مانند ماده 617) جرم تلقی شود و مجازاتی نظیر حبس از شش ماه تا دو سال و تا 74 ضربه شلاق را در پی داشته باشد. برای خرید و نگهداری قانونی این نوع کلت ها نیز معمولاً نیاز به کارت سبز فدراسیون تیراندازی یا مجوزهای مشابه وجود دارد.

اگر اسلحه کمری پیدا کنیم و تحویل ندهیم، چه حکمی دارد؟

نگهداری هرگونه سلاح غیرمجاز (حتی پیدا شده) جرم است. فرد باید بلافاصله پس از یافتن، سلاح را به مراجع قانونی (نیروی انتظامی، دادسرا) تحویل دهد تا از اتهام نگهداری سلاح غیرمجاز مبرا شود. عدم تحویل سلاح پیدا شده به مراجع قانونی، می تواند فرد را مشمول مجازات های حمل و نگهداری سلاح گرم غیرمجاز قرار دهد.

آیا مجازات حمل اسلحه کمری شامل عفو می شود؟

عفو عمومی یا خصوصی، بنا به شرایط و ضوابط خاصی و توسط مقامات عالی قضایی و رهبری اعطا می شود. در صورت شمول عفو، مجازات می تواند تخفیف یا بخشیده شود، اما اصل جرم پابرجا است و عفو یک اقدام استثنائی است نه قاعده. جرائم امنیتی و جرائم مرتبط با سلاح، معمولاً با سختگیری بیشتری مورد عفو قرار می گیرند، اما در صورت وجود شرایط خاص، امکان آن به طور مطلق منتفی نیست.