نمونه سند وصیت نامه رسمی

نمونه سند وصیت نامه رسمی، سندی حقوقی و معتبر است که افراد می توانند با تنظیم آن در دفاتر اسناد رسمی، برای سرنوشت اموال، دیون، و سایر امور خود پس از فوت برنامه ریزی کنند و از بروز اختلافات آتی جلوگیری نمایند. این سند، که در حضور سردفتر تنظیم می شود، از بالاترین سطح اعتبار قانونی برخوردار است و اجرای دقیق خواسته های موصی (وصیت کننده) را تضمین می کند. اهمیت تنظیم این سند نه تنها در حفظ حقوق موصی و ورثه است، بلکه در ایجاد آرامش خاطر برای فرد در زمان حیات نیز نقش محوری دارد.

وصیت نامه رسمی، ابزاری قدرتمند برای اطمینان از اجرای دقیق نیت و اراده فرد پس از فوت است. بسیاری از افراد برای برنامه ریزی برای آینده، تعیین تکلیف دارایی ها، انجام واجبات شرعی، و حمایت از اشخاص خاص یا امور خیریه، به تنظیم وصیت نامه روی می آورند. در میان انواع وصیت نامه، نوع رسمی به دلیل ثبت در دفاتر اسناد رسمی و اعتبار قانونی بالایی که دارد، مطمئن ترین گزینه محسوب می شود. این مقاله به بررسی جامع وصیت نامه رسمی، تفاوت آن با سایر انواع وصیت نامه، مراحل تنظیم، نکات حقوقی کلیدی و محدودیت های آن می پردازد و در نهایت، یک نمونه سند وصیت نامه رسمی کامل و قابل شخصی سازی را ارائه خواهد داد.

وصیت نامه چیست و چرا تنظیم آن ضروری است؟

وصیت نامه در نظام حقوقی ایران، به عنوان یک عمل حقوقی یک طرفه، بیانی از اراده فرد (موصی) برای تعیین تکلیف اموال یا انجام اموری خاص پس از فوت تعریف می شود. این سند، که ریشه در آموزه های دینی و نیازهای اجتماعی دارد، به فرد امکان می دهد تا در دوران حیات خود، برای پس از مرگش برنامه ریزی کند و از انتقال صحیح و بدون ابهام دارایی ها و اجرای خواسته های معنوی اش اطمینان یابد. هدف اصلی از تنظیم وصیت نامه، تضمین اجرای نیت متوفی و پیشگیری از هرگونه نزاع و اختلاف احتمالی میان ورثه یا سایر ذی نفعان است.

از منظر قانون مدنی ایران، وصیت به دو نوع عمده تملیکی و عهدی تقسیم می شود که هر یک کارکرد خاص خود را دارد. وصیت نامه علاوه بر جنبه های مالی، می تواند شامل توصیه های اخلاقی، معنوی و حتی تکلیف امور مذهبی متوفی نیز باشد. در واقع، تنظیم وصیت نامه نشان دهنده مسئولیت پذیری فرد نسبت به آینده و تعهد به انجام حقوق دیگران است، چرا که می تواند به پرداخت دیون، انجام واجبات شرعی (مانند قضای نماز و روزه) و وصایای خیرخواهانه منجر شود.

وصیت نامه، فراتر از یک سند حقوقی صرف، تجلی اراده فرد در برنامه ریزی برای پس از فوت است که از بروز اختلافات جلوگیری کرده و آرامش خاطر را برای موصی به ارمغان می آورد.

انواع وصیت نامه در قانون ایران: بررسی تفاوت ها و اعتبارات

در نظام حقوقی ایران، قانون گذار سه نوع وصیت نامه را به رسمیت شناخته است: وصیت نامه خودنوشت، وصیت نامه سری، و وصیت نامه رسمی. هر یک از این انواع، شرایط تنظیم، میزان اعتبار و چالش های حقوقی خاص خود را دارد که شناخت آن ها برای انتخاب گزینه مناسب ضروری است.

وصیت نامه خودنوشت

وصیت نامه خودنوشت، همان طور که از نامش پیداست، سندی است که موصی (وصیت کننده) تمام آن را با دستخط خود می نویسد. شرایط اصلی اعتبار این نوع وصیت نامه عبارتند از:

1. تمامی متن باید به خط خود موصی باشد.
2. تاریخ (روز، ماه و سال) تنظیم وصیت نامه باید به صورت کامل و دقیق در متن ذکر شود.
3. وصیت نامه باید امضا شده باشد.

مزایا و معایب: مزیت اصلی وصیت نامه خودنوشت، سادگی و عدم نیاز به مراجعه به مراجع رسمی است، که در مواقع اضطراری یا دسترسی نداشتن به دفترخانه بسیار کاربردی است. با این حال، معایب قابل توجهی نیز دارد. مهم ترین چالش، اثبات صحت و اصالت آن پس از فوت موصی در دادگاه است. ممکن است ورثه یا سایر ذی نفعان نسبت به اصالت خط یا امضا تردید کنند که این امر می تواند منجر به فرآیندهای طولانی و پیچیده قضایی برای احراز هویت وصیت نامه شود. همچنین، احتمال مفقود شدن یا از بین رفتن این سند به دلیل عدم ثبت رسمی بالاست.

وصیت نامه سری

وصیت نامه سری، نوعی وصیت نامه است که می تواند به خط موصی یا شخص دیگری نوشته شود، اما باید توسط موصی امضا شده و در اداره ثبت اسناد یا دفترخانه اسناد رسمی مهر و موم گردد. شرایط تنظیم این نوع وصیت نامه شامل:

• امضای موصی پای تمامی صفحات وصیت نامه (حتی اگر به خط دیگری نوشته شده باشد).
• درج تاریخ و امضای موصی.
• تحویل وصیت نامه مهر و موم شده به اداره ثبت اسناد یا دفترخانه.

مزایا و معایب: مزیت اصلی وصیت نامه سری، حفظ اسرار وصیت کننده است، زیرا محتوای آن تا پس از فوت موصی محرمانه باقی می ماند و تنها مهر و موم و ثبت می شود. همچنین، از نظر امنیت در برابر مفقودی تا حدی بهتر از وصیت نامه خودنوشت است. با این حال، این نوع وصیت نامه نیز پس از فوت موصی، نیاز به اعتباربخشی در دادگاه دارد، به این صورت که دادگاه باید در حضور اشخاص ذی نفع اقدام به بازگشایی و قرائت آن نماید، که این فرآیند نیز ممکن است با چالش هایی همراه باشد.

وصیت نامه رسمی: انتخاب مطمئن و معتبر

وصیت نامه رسمی، سندی است که در دفاتر اسناد رسمی و مطابق با تشریفات قانونی مربوط به اسناد رسمی تنظیم می شود. این نوع وصیت نامه، به دلیل ماهیت تنظیم آن در یک مرجع رسمی و رعایت دقیق قواعد شکلی، از بالاترین سطح اعتبار حقوقی در میان انواع وصیت نامه برخوردار است و مطمئن ترین گزینه برای اجرای بدون چون و چرای خواسته های موصی محسوب می شود.

تعریف و جایگاه قانونی: طبق قانون، سندی که در دفاتر اسناد رسمی یا نزد مأمورین دولتی ذی صلاح و در حدود اختیارات آن ها و بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشد، سند رسمی است. وصیت نامه رسمی نیز به همین دلیل از اعتبار اسناد رسمی بهره مند است.

مزایای بی نظیر:

• غیرقابل انکار: محتوای وصیت نامه رسمی به دلیل تنظیم در دفترخانه و تأیید سردفتر، قابل انکار و تردید نیست.
• عدم نیاز به اثبات: پس از فوت موصی، نیازی به اثبات صحت و اصالت آن در دادگاه نیست و به سرعت قابل اجراست.
• ضمانت اجرایی: از آنجا که اعتبار قانونی دارد، دستگاه های اجرایی و قضایی موظف به اجرای مفاد آن هستند.
• حفظ و نگهداری مطمئن: نسخه اصلی در دفترخانه نگهداری می شود و امکان مفقودی یا از بین رفتن آن به حداقل می رسد.

تفاوت وصیت نامه تملیکی و عهدی: با مثال های کاربردی

وصیت نامه رسمی خود به دو دسته کلی تملیکی و عهدی تقسیم می شود که هر یک ماهیت و کاربرد متفاوتی دارند:

وصیت نامه تملیکی

در وصیت نامه تملیکی، موصی (وصیت کننده) عین یا منفعتی از مال خود را به طور مجانی برای پس از فوت خود به شخص یا اشخاصی (موصی له) تملیک می کند. این وصیت تا یک سوم (ثلث) اموال موصی نافذ است و بیش از آن نیاز به رضایت ورثه دارد. ارکان وصیت تملیکی عبارتند از:

• موصی: شخصی که وصیت می کند.
• موصی له: شخصی که مال یا منفعت به او وصیت شده است.
• موصی به: مال یا منفعتی که مورد وصیت قرار گرفته است.

مثال: فردی وصیت می کند که پس از فوت او، یک دستگاه خودروی شخصی اش به دوستش احمد و دو دانگ از منزل مسکونی اش به مؤسسه خیریه امید تعلق گیرد. در این مثال، خودرو و دو دانگ منزل موصی به، احمد و مؤسسه خیریه امید موصی له و فرد وصیت کننده موصی است.

وصیت نامه عهدی

در وصیت نامه عهدی، موصی یک یا چند نفر را برای انجام یک یا چند امر یا تصرفات معین (وصایت) برای پس از فوت خود مأمور می کند. وصیت کننده می تواند شخص یا اشخاصی را به عنوان وصی برای اداره امور مالی، انجام واجبات شرعی یا هر وظیفه دیگری که مد نظر دارد، تعیین کند. این نوع وصیت نیازی به قبول وصی در زمان حیات موصی ندارد، اما وصی پس از فوت موصی ملزم به اجرای وظایف محوله است.

مثال: فردی در وصیت نامه خود رضا را به عنوان وصی تعیین می کند تا پس از فوتش، دیون او را پرداخت کرده، برای ده سال نماز و روزه قضای او فردی را اجیر کند و مابقی اموال را طبق قانون بین ورثه تقسیم نماید. در اینجا رضا وصی است و وظایف مشخصی را بر عهده می گیرد.

مراحل تنظیم و ثبت وصیت نامه رسمی در دفتر اسناد رسمی (گام به گام)

تنظیم وصیت نامه رسمی یک فرآیند دقیق است که نیازمند رعایت مراحل و مقررات خاصی در دفتر اسناد رسمی است. این مراحل تضمین کننده اعتبار و قانونی بودن سند شما خواهند بود.

۱. آمادگی قبل از مراجعه به دفترخانه

پیش از مراجعه به دفترخانه، لازم است که موصی تصمیمات کلیدی خود را اتخاذ کرده و اطلاعات لازم را جمع آوری کند تا فرآیند تنظیم سند به سرعت و دقت انجام شود:

• تصمیم گیری در مورد محتوای وصیت: به دقت مشخص کنید که کدام اموال (منقول و غیرمنقول)، چگونه و به چه کسانی قرار است تملیک شود یا برای چه اموری (مانند پرداخت دیون، انجام واجبات شرعی، توصیه های معنوی) وصی تعیین می نمایید.
• معرفی اشخاص ذی نفع و وصی: نام کامل، مشخصات شناسنامه ای و آدرس دقیق وصی، ناظر (در صورت لزوم) و موصی لهم (افرادی که مال به آنها وصیت می شود) را آماده کنید.
• جمع آوری اطلاعات و مدارک: فهرستی از دارایی های خود (شماره پلاک ثبتی املاک، شماره حساب های بانکی، مشخصات وسایل نقلیه و…) و بدهی ها (وام ها، مهریه، قرض ها) تهیه نمایید.

۲. فرایند تنظیم در دفترخانه اسناد رسمی

پس از آمادگی های اولیه، مراحل حضوری در دفترخانه به شرح زیر است:

1. حضور موصی: موصی باید با اهلیت کامل (بالغ، عاقل و رشید) و شخصاً در دفترخانه حاضر شود.
2. اظهار وصایا به سردفتر: موصی خواسته ها و وصایای خود را به سردفتر اظهار می نماید. سردفتر موظف است تمام موارد را به دقت ثبت کند.
3. نگارش و تنظیم متن وصیت نامه: سردفتر یا دفتریار متن وصیت نامه را بر اساس اظهارات موصی و با رعایت قوانین و مقررات حقوقی تنظیم می کند.
4. قرائت وصیت نامه برای موصی: پس از نگارش، سردفتر متن کامل وصیت نامه را برای موصی قرائت می کند تا از صحت و تطابق آن با خواسته هایش اطمینان حاصل شود. در این مرحله، هرگونه اصلاح یا تغییر امکان پذیر است.
5. امضا و ثبت نهایی سند: پس از تأیید نهایی موصی، سند توسط موصی، سردفتر و در صورت لزوم شهود امضا شده و به ثبت نهایی می رسد. این امضا و ثبت، وصیت نامه را به یک سند رسمی و غیرقابل انکار تبدیل می کند.

۳. مدارک ضروری

برای تنظیم وصیت نامه رسمی، مدارک زیر معمولاً مورد نیاز است:

• اصل شناسنامه و کارت ملی موصی.
• در صورت نیاز به ذکر جزئیات دقیق اموال غیرمنقول، سند مالکیت اموال (جهت تطبیق اطلاعات).
• حضور شهود (در صورت تمایل موصی یا تشخیص سردفتر برای موارد خاص، اگرچه برای وصیت نامه رسمی الزامی نیست).

۴. هزینه های تنظیم و ثبت وصیت نامه رسمی

هزینه های مربوط به تنظیم و ثبت وصیت نامه رسمی شامل موارد زیر است:

• حق التحریر: مبلغی است که بابت نگارش و ثبت سند به دفترخانه پرداخت می شود و بر اساس تعرفه های مصوب کانون سردفتران و دفتریاران تعیین می گردد.
• حق الثبت: مبلغی است که به حساب دولت واریز می شود.
• مالیات و عوارض قانونی: سایر هزینه های جزئی که ممکن است بر اساس قوانین موجود لحاظ شود.

این هزینه ها ثابت نیستند و ممکن است هر سال با تصویب تعرفه های جدید، تغییر کنند.

نکات حقوقی کلیدی و محدودیت ها در تنظیم وصیت نامه رسمی

تنظیم وصیت نامه رسمی، هرچند دارای اعتبار بالایی است، اما باید با آگاهی کامل از نکات حقوقی و محدودیت های قانونی انجام شود. نادیده گرفتن این موارد می تواند اعتبار وصیت را تحت تأثیر قرار داده یا منجر به بروز مشکلات در آینده شود.

قاعده ثلث (یک سوم) در وصیت نامه (ماده ۸۴۳ قانون مدنی)

یکی از مهم ترین قواعد در قانون وصیت ایران، قاعده ثلث یا یک سوم است. طبق ماده ۸۴۳ قانون مدنی، وصیت به زیاده بر ثلث ترکه نافذ نیست مگر به اجازه ورثه. این قاعده بدین معناست که موصی می تواند تنها تا یک سوم (۳۳.۳۳ درصد) از مجموع اموال خود را به امور خاص (مانند امور خیریه، پرداخت به اشخاص غیر وارث) وصیت کند. در صورتی که میزان وصیت بیش از این مقدار باشد، اجرای آن مستلزم رضایت و تنفیذ تمامی ورثه پس از فوت موصی است. اگر ورثه با وصیت مازاد بر ثلث مخالفت کنند، وصیت تنها تا میزان ثلث اجرا خواهد شد.

مثال عملی: فرض کنید شخصی ۱۲۰ میلیون تومان دارایی دارد و وصیت می کند که ۵۰ میلیون تومان از این مبلغ به دوستش سارا تعلق گیرد. از آنجا که یک سوم دارایی او ۴۰ میلیون تومان است (۱۲۰ ÷ ۳ = ۴۰)، وصیت به مبلغ ۵۰ میلیون تومان ۱۰ میلیون تومان بیشتر از ثلث است. برای اجرای کامل وصیت، ورثه باید ۱۰ میلیون تومان مازاد را تنفیذ کنند. اگر ورثه تنفیذ نکنند، تنها ۴۰ میلیون تومان به سارا پرداخت شده و ۶۰ میلیون تومان (مابقی ۱۲۰ منهای ۴۰) بین ورثه تقسیم خواهد شد.

راهکارهای قانونی برای وصیت بیش از ثلث (صلح عمری، هبه)

در صورتی که فردی تمایل داشته باشد تمامی یا بخش عمده ای از اموال خود را به اشخاص خاص یا امور خیریه وصیت کند و نخواهد محدود به قاعده ثلث شود، می تواند در زمان حیات خود از راهکارهای حقوقی دیگری استفاده کند:

• صلح عمری: این یک قرارداد حقوقی است که به موجب آن، مالکیت یک مال (مثلاً خانه یا ملک) در زمان حیات به شخص دیگری منتقل می شود، اما حق استفاده یا منفعت آن (مثلاً حق سکونت یا اجاره) تا پایان عمر به خود منتقل کننده باقی می ماند. پس از فوت منتقل کننده، مالکیت کامل و بدون هیچ قید و شرطی به منتقل الیه می رسد. صلح عمری یک راهکار بسیار مطمئن برای انتقال اموال بیش از ثلث است، زیرا یک عقد لازم و قطعی در زمان حیات محسوب می شود و پس از فوت، جزء ترکه متوفی محسوب نمی شود تا مشمول قاعده ثلث گردد.
• هبه (بخشش): در این عقد، فرد در زمان حیات خود، عین مالی را به طور مجانی به دیگری می بخشد. هبه یک عقد جایز است و واهب می تواند تا قبل از فبض، از هبه خود رجوع کند. اگرچه هبه نیز راهی برای انتقال اموال است، اما به دلیل جایز بودن و امکان رجوع، از پایداری کمتری نسبت به صلح عمری برخوردار است.

شرایط اهلیت موصی

برای اینکه وصیت نامه معتبر باشد، موصی باید دارای اهلیت کامل باشد. شرایط اهلیت عبارتند از:

• بلوغ: به سن قانونی ۱۸ سال تمام رسیده باشد.
• عقل: مجنون نباشد و در زمان وصیت از سلامت عقل برخوردار باشد.
• رشد: سفیه نباشد و توانایی اداره امور مالی خود را داشته باشد.
• عدم ورشکستگی: ورشکسته نباشد، زیرا فرد ورشکسته از تصرف در اموال خود منع شده است.

نقش و وظایف وصی، ناظر و قیم

در وصیت نامه عهدی، نقش وصی، ناظر و قیم از اهمیت ویژه ای برخوردار است:

• وصی: شخصی است که از سوی موصی برای انجام یک یا چند امر یا تصرف در اموال، پس از فوت او تعیین می شود. وظایف وصی می تواند شامل پرداخت دیون، اداره اموال، انجام واجبات شرعی و تقسیم ترکه باشد. وصی امین موصی محسوب می شود و باید طبق دستورات وصیت عمل کند.
• ناظر: شخصی است که برای نظارت بر حسن انجام وظایف وصی تعیین می شود. ناظر می تواند اختیارات وصی را محدود کند یا بر اجرای صحیح وصیت نظارت داشته باشد.
• قیم: در صورتی که موصی دارای فرزندان صغیر باشد و ولی قهری (پدر یا جد پدری) نداشته باشند، موصی می تواند برای فرزندان خود قیم تعیین کند تا پس از فوتش، مسئولیت سرپرستی و اداره اموال صغار را بر عهده بگیرد.

موصی می تواند برای وصی، ناظر یا قیم، حق الزحمه یا دستمزد نیز تعیین کند که این مبلغ از محل ثلث اموال متوفی پرداخت خواهد شد.

محدودیت های قانونی در وصیت

وصیت نمی تواند به هر شکلی انجام شود و دارای محدودیت هایی است:

• وصیت بر غیر عاقل: وصیت به مال برای فردی که عاقل نباشد، صحیح نیست.
• وصیت به امور نامشروع: وصیت برای انجام اعمالی که مخالف شرع یا قانون باشد (مانند وصیت به ساخت قمارخانه)، باطل است.
• وصیت به مال غیر: موصی نمی تواند مالی را که متعلق به دیگری است وصیت کند، مگر با اجازه مالک اصلی.
• عدم تملیک آنچه که وجود ندارد: وصیت به مالی که در زمان وصیت موجود نیست و احتمالی هم بر وجود آن در آینده نباشد، باطل است.

نحوه رجوع و ابطال وصیت نامه رسمی

موصی می تواند در زمان حیات خود، از وصیت نامه رسمی خود رجوع کند یا آن را ابطال نماید:

• رجوع صریح: موصی می تواند با مراجعه مجدد به دفترخانه اسناد رسمی و تنظیم یک سند رسمی جدید (اقرارنامه رجوع از وصیت)، به صراحت اعلام کند که از وصیت قبلی خود رجوع کرده است.
• رجوع ضمنی: تنظیم یک وصیت نامه جدید، خود به منزله رجوع از وصیت نامه های قبلی است. در این حالت، آخرین وصیت نامه تنظیم شده از نظر تاریخ، معتبر خواهد بود و وصیت نامه های پیشین را نسخ می کند.

موارد ابطال وصیت نامه: وصیت نامه در موارد خاصی باطل می شود که مهم ترین آن ها عبارتند از:

• اجبار یا اکراه: اگر وصیت تحت اجبار یا تهدید تنظیم شده باشد.
• اشتباه: اگر موصی در مورد موصی به یا موصی له دچار اشتباه فاحش شده باشد.
• عدم اهلیت موصی: اگر در زمان تنظیم وصیت، موصی فاقد یکی از شرایط اهلیت (عقل، بلوغ، رشد) باشد.
• تغییر ماهیت مال موصی به: اگر مال مورد وصیت قبل از فوت موصی به طور کلی تغییر ماهیت یابد.
• فوت موصی له قبل از موصی: اگر شخصی که مال به او وصیت شده (موصی له)، قبل از موصی فوت کند، وصیت باطل می شود، مگر اینکه وصیت برای وراث موصی له باشد.

نمونه سند وصیت نامه رسمی جامع و قابل شخصی سازی

تذکر مهم: این نمونه یک چارچوب کامل است و باید با توجه به شرایط و خواسته های خاص هر فرد شخصی سازی شود. مشاوره با وکیل متخصص یا سردفتر اسناد رسمی برای اطمینان از صحت و جامعیت متن و جلوگیری از بروز هرگونه ابهام یا اشکال حقوقی قویاً توصیه می شود.

بسم الله الرحمن الرحیم
﴿فَمَنْ بَدَّلَهُ بَعْدَ ما سَمِعَهُ فَإِنَّما إِثْمُهُ عَلَى الَّذینَ یُبَدِّلُونَهُ إِنَّ اللَّهَ سَمیعٌ عَلیمٌ﴾
(پس هر کس آن [وصیت] را بعد از شنیدنش تغییر دهد، گناهش تنها بر [گردن] کسانی است که آن را تغییر می دهند. آری، خدا شنوای داناست.)

اینجانب [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر] به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه] به کد ملی [کد ملی] صادره از [محل صدور] متولد [تاریخ تولد] ساکن [آدرس کامل]، پس از اقرار به یگانگی و وحدانیت خداوند متعال، نبوت تمام پیامبران و خاتمیت حضرت محمد (ص) و امامت امامان دوازده گانه و عصمت و ولایت چهارده معصوم علیهم السلام و سایر عقاید دین مبین اسلام (اصول و فروع آن)، در حال صحت و سلامت کامل عقل و جسم، با اختیار و رضایت تام و بدون هیچ گونه اکراه یا اجبار و با حواس کامل، وصایای خود را به شرح ذیل مرقوم می دارم:

۱. معرفی وصی، ناظر و قیم

به منظور اجرای صحیح و کامل وصایای اینجانب، اشخاص ذیل را به عنوان وصی، ناظر و در صورت لزوم قیم تعیین می نمایم:

• وصی: جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی وصی] فرزند [نام پدر وصی] به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه وصی] صادره از [محل صدور] به کد ملی [کد ملی وصی] ساکن [آدرس کامل وصی]. وصی فوق مسئول اجرای کلیه مفاد این وصیت نامه و اداره ترکه (اموال باقی مانده) اینجانب پس از کسر دیون و واجبات شرعی است.
• ناظر: جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی ناظر] فرزند [نام پدر ناظر] به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه ناظر] صادره از [محل صدور] به کد ملی [کد ملی ناظر] ساکن [آدرس کامل ناظر]. ناظر مسئول نظارت بر حسن انجام وظایف وصی و اطمینان از اجرای دقیق وصایای اینجانب است.
• قیم اطفال (در صورت لزوم): جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی قیم] فرزند [نام پدر قیم] به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه قیم] صادره از [محل صدور] به کد ملی [کد ملی قیم] ساکن [آدرس کامل قیم] برای سرپرستی و مدیریت اموال اطفال صغیر/صغیره به نام [نام و نام خانوادگی اطفال] تا زمان بلوغ و رشد ایشان تعیین می گردد.
• حدود اختیارات و وظایف: وصی در کلیه امور مربوط به اجرای وصیت، اداره و تقسیم ترکه، پرداخت دیون، انجام واجبات شرعی و سایر امور محوله از طرف اینجانب دارای اختیار کامل است. ناظر بر اقدامات وصی نظارت خواهد داشت و در صورت مشاهده هرگونه تخلف یا عدم رعایت وصایا، موظف به تذکر و ارجاع موضوع به مراجع ذی صلاح قانونی خواهد بود. قیم در حدود قوانین مربوط به سرپرستی صغار و مفاد این وصیت نامه، عهده دار وظایف محوله است.
• حق الزحمه (در صورت تعیین): حق الزحمه وصی به میزان [ذکر مبلغ یا درصد از ترکه]، حق الزحمه ناظر [ذکر مبلغ یا درصد] و حق الزحمه قیم [ذکر مبلغ یا درصد] از محل ثلث اموال اینجانب پس از فوت تعیین و پرداخت می گردد.

۲. توصیه های مربوط به کفن و دفن و مراسمات

در خصوص امور مربوط به تدفین و مراسم پس از فوت، وصایای اینجانب به شرح ذیل است:

• محل دفن: اینجانب تمایل دارم در [مکان دقیق دفن، مثلاً قطعه خاصی در بهشت زهرا (س)، آرامگاه خانوادگی در شهر/زادگاه مشخص، یا قبرستان عمومی] دفن شوم.
• نحوه دفن: [توضیحات خاص، مثلاً در کنار فلان شخص، با رعایت آداب مذهبی خاص].
• چگونگی سنگ قبر: [جزئیات، مثلاً سادگی، عکس، متن خاص، یا عدم نیاز به سنگ قبر خاص].
• غسل و کفن و نماز میت و سایر اعمال تجهیز: وصی موظف است اقدامات مربوط به غسل، کفن، نماز میت و سایر اعمال تجهیز را با رعایت کامل موازین شرعی و طبق رسوم خانوادگی انجام دهد و هزینه های مربوطه را از محل [محل تأمین هزینه ها، مثلاً ثلث اموال] تأمین کند.
• مراسمات سوگواری: وصی موظف است مراسمات سوگواری (ختم، سوم، هفتم، چهلم، سالگرد) را در حد عرف و شأن خانوادگی برگزار نماید. هزینه های این مراسمات نیز از محل [محل تأمین هزینه ها، مثلاً ثلث اموال] پرداخت گردد.
• سایر خیرات و برنامه های معنوی: [تلاوت قرآن، روضه خوانی، نذری دادن، اطعام فقرا و …] که وصی می تواند از محل ثلث یا با هماهنگی ورثه انجام دهد.

۳. اطلاعات همسر و فرزندان

اطلاعات هویتی همسر و فرزندان اینجانب به شرح ذیل است:

• نام همسر/همسران:
  • جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی همسر] فرزند [نام پدر] به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه] به کد ملی [کد ملی].
  • (در صورت تعدد همسر، تکرار برای هر همسر)
• نام فرزند/فرزندان:
  • جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی فرزند ۱] فرزند [نام پدر] به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه] به کد ملی [کد ملی].
  • جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی فرزند ۲] فرزند [نام پدر] به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه] به کد ملی [کد ملی].
  • (تکرار برای سایر فرزندان)

۴. تعیین تکلیف اموال و دارایی ها

تعیین تکلیف اموال و دارایی های اینجانب (اعم از منقول و غیرمنقول) به شرح ذیل است. لازم به ذکر است که وصایای تملیکی فقط تا میزان ثلث اموال اینجانب پس از کسر دیون معتبر است و مازاد بر آن نیاز به تنفیذ و رضایت ورثه خواهد داشت:

• اموال منقول:
  • وسایل نقلیه: یک دستگاه خودروی [نوع، مدل، شماره پلاک، رنگ] به [نام شخص/نسبت، یا نحوه توزیع] تعلق گیرد.
  • وجوه نقد و حساب های بانکی: موجودی حساب بانکی اینجانب در بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه] به شماره حساب [شماره حساب] و شماره کارت [شماره کارت] پس از پرداخت دیون، به میزان [مبلغ یا درصد] به [نام شخص/امور خاص] و مابقی طبق قانون ارث بین ورثه تقسیم شود.
  • سهام و اوراق بهادار: تعداد [تعداد] سهم از شرکت [نام شرکت] متعلق به اینجانب به [نام شخص/امور خاص] واگذار گردد.
  • طلا و جواهرات: کلیه طلا و جواهرات متعلق به اینجانب به [نام شخص/نحوه توزیع] تعلق گیرد.
  • امانت هایی که نزد اینجانب است: اموال و اشیاء امانتی که نزد اینجانب نگهداری می شود (مانند [مشخصات دقیق اموال و صاحبان آنها])، باید پس از فوت به صاحبانشان بازگردانده شود.
  • امانت هایی که اینجانب نزد دیگران دارم: اموال و اشیاء امانتی اینجانب که نزد اشخاص دیگر است (مانند [مشخصات و نحوه دریافت])، باید توسط وصی وصول و به ترکه اضافه گردد.
• اموال غیرمنقول:
  • ملک مسکونی/تجاری:

    یک باب ملک [مسکونی/تجاری] واقع در [آدرس دقیق] با پلاک ثبتی [پلاک ثبتی] به شماره سند مالکیت [شماره سند]، به متراژ [متراژ] متر مربع، به شرح ذیل تعیین تکلیف می گردد: [مثلاً دو دانگ از این ملک به جناب آقای/خانم ف فرزند ر به کد ملی ۰۱۱۱۱۱۱۱۱۱ وصیت می شود و مابقی طبق قانون ارث بین ورثه تقسیم گردد / یا صرف امور خیریه معین شود.]

  • زمین:

    قطعه زمینی واقع در [آدرس دقیق] با پلاک ثبتی [پلاک ثبتی] به شماره سند مالکیت [شماره سند]، به متراژ [متراژ] متر مربع، به شرح ذیل تعیین تکلیف می گردد: [مثلاً سه دانگ از این زمین به مؤسسه خیریه س وصیت می شود و مابقی طبق قانون ارث بین ورثه تقسیم گردد.]

تذکر مهم: مجدداً تأکید می گردد که هرگونه وصیت تملیکی اینجانب صرفاً تا میزان ثلث مجموع اموال (پس از کسر دیون و واجبات مالی) اعتبار شرعی و قانونی دارد. چنانچه ارزش وصایای تملیکی از ثلث اموال اینجانب بیشتر باشد، اجرای مازاد آن منوط به رضایت و تنفیذ تمامی ورثه پس از فوت اینجانب خواهد بود.

۵. دیون و مطالبات

وصی موظف است پس از فوت اینجانب، ابتدا نسبت به شناسایی، جمع آوری و تسویه دیون و مطالبات اقدام نماید:

• بدهی ها و دیونی که بر ذمه اینجانب است:
  • مهریه همسر: مبلغ [تعداد سکه یا مبلغ وجه رایج] سکه تمام بهار آزادی/وجه رایج به عنوان مهریه همسرم جناب آقای/خانم [نام همسر] بر ذمه اینجانب است که باید از اموال اینجانب پرداخت شود.
  • وام بانکی: بدهی وام بانکی اینجانب به بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه] به شماره قرارداد [شماره قرارداد] به مبلغ تقریبی [مبلغ] ریال.
  • قرض به اشخاص: قرض اینجانب به جناب آقای/خانم [نام طلبکار] فرزند [نام پدر طلبکار] به مبلغ [مبلغ] ریال.
  • سایر تعهدات مالی: [سایر بدهی ها و طلبکاران با ذکر جزئیات].
• مطالبات اینجانب از دیگران:
  • طلب اینجانب از جناب آقای/خانم [نام بدهکار] فرزند [نام پدر بدهکار] به مبلغ [مبلغ] ریال بابت [عنوان طلب].
  • [سایر مطالبات و بدهکاران با ذکر جزئیات].

۶. واجبات شرعی و مالی

وصی موظف است نسبت به انجام واجبات شرعی و مالی اینجانب که پس از فوت بر عهده او خواهد بود، اقدام نماید. هزینه های مربوط به این موارد از محل ثلث اموال اینجانب پرداخت می گردد:

• الف) نمازهای قضا: اینجانب تقریباً به مدت [تعداد تقریبی سال، مثلاً ۱۰ سال] نماز قضا بر ذمه دارم. وصی موظف است برای این مدت، فردی متدین را برای انجام نمازهای قضا اجیر نماید.
• ب) روزه های قضا: اینجانب تقریباً به مدت [تعداد تقریبی ماه، مثلاً ۲۰ ماه] روزه قضا بر ذمه دارم. وصی موظف است برای این مدت، فردی متدین را برای انجام روزه های قضا اجیر نماید یا در صورت لزوم، کفاره آن را پرداخت کند.
• ج) حج واجب: اینجانب [حج واجب را انجام داده ام / حج واجب را انجام نداده ام]. در صورت عدم انجام، وصی موظف است از محل اموال اینجانب، هزینه انجام نیابتی حج را تأمین و فردی را برای این امر اجیر نماید.
• د) واجبات مالی:
  • خمس و زکات: چنانچه خمس یا زکات بر ذمه اینجانب باشد (که میزان آن نزد وصی معلوم است)، از محل اموال پرداخت شود.
  • کفارات، رد مظالم، دیه، جریمه، نذر، عهد، قسم: هرگونه واجب مالی دیگر که بر ذمه اینجانب باشد، توسط وصی از محل اموال پرداخت گردد.

۷. وصایای خاص و امور خیریه

تمایل دارم بخش هایی از اموال اینجانب، با رعایت قاعده ثلث، در امور خاص و خیریه ذیل مصرف شود:

• مقدار مالی که در امور خیریه مصرف شود: مبلغ [مبلغ] ریال یا معادل [درصد] درصد از ثلث اموال اینجانب، به امور خیریه ذیل اختصاص یابد: [نوع امور خیریه، مثلاً کمک به فقرا، ایتام، ساخت مسجد، حوزه علمیه، بیمارستان، مدرسه، قرائت قرآن، روضه خوانی]. نحوه مصرف این مبلغ توسط وصی تعیین و اجرا خواهد شد.
• وصیت به افراد نامبرده در ذیل (غیر از سهم الارث): با رعایت قاعده ثلث، به جناب آقای/خانم [نام شخص] (نسبت [نسبت، مثلاً برادرزاده]) مبلغ [مبلغ] ریال / یا مال [نوع و مقدار مال مورد وصیت] تعلق گیرد.
• وصیت به افراد یا مؤسساتی که ارث نمی برند: با رعایت قاعده ثلث، به [نام شخص/مؤسسه، مثلاً دوست اینجانب م / مؤسسه حمایت از کودکان بی سرپرست] مبلغ [مبلغ] ریال / یا مال [نوع و مقدار مال مورد وصیت] تعلق گیرد.
• وقف کردن اموال: [مثلاً وقف خانه واقع در آدرس مشخص برای دارالقرآن / وقف زمین برای ساخت مدرسه]. وصی موظف است اقدامات قانونی لازم برای اجرای صیغه وقف را انجام دهد.
• اهدای اعضای بدن: نظر اینجانب در مورد اهدای اعضای بدنم پس از مرگ این است که [موافقت کامل دارم و وصی و ورثه را به این امر توصیه می کنم / مخالف اهدای اعضای بدن هستم].
• سایر توصیه ها و سفارشات معنوی و اخلاقی: از تمامی ورثه و بستگانم می خواهم که پس از فوت اینجانب وحدت و همدلی خود را حفظ کنند و برای شادی روح اینجانب دعای خیر و طلب مغفرت نمایند.

۸. بند پایانی وصیت نامه

در پایان، از همه کسانی که حقی بر من داشته و دارند و نتوانسته ام یا فراموش کرده ام که حقوقشان را ادا کنم، طلب بخشش و عفو دارم. از همه اقوام، دوستان، آشنایان، همکاران و همسایگان طلب مغفرت و دعای خیر دارم.

این وصیت نامه در تاریخ [تاریخ شمسی به عدد و حروف] هجری شمسی برابر با [تاریخ قمری به عدد و حروف] هجری قمری با اطلاع [وصی، ناظر، قیم، شهود (در صورت حضور)] و با رضایت، سلامت کامل و هوشیاری اینجانب و با [خط خود اینجانب/خط کاتب] نوشته و تنظیم شد و در دفتر اسناد رسمی شماره [شماره دفترخانه] حوزه ثبتی [نام شهر] به ثبت رسید.

نام کامل و امضاء و اثر انگشت وصیت کننده:
[نام و نام خانوادگی موصی]

اسامی و امضاء شهود (در صورت حضور و تأیید):
۱. [نام و نام خانوادگی شاهد ۱] امضاء: [امضاء]
۲. [نام و نام خانوادگی شاهد ۲] امضاء: [امضاء]

نام و امضاء وصی:
[نام و نام خانوادگی وصی] امضاء: [امضاء]

نام و امضاء ناظر (در صورت تعیین):
[نام و نام خانوادگی ناظر] امضاء: [امضاء]

نام و امضاء قیم (در صورت لزوم):
[نام و نام خانوادگی قیم] امضاء: [امضاء]

نام و امضاء کاتب (در صورت نگارش توسط دیگری):
[نام و نام خانوادگی کاتب] امضاء: [امضاء]

تذکر نهایی: با وجود این نمونه سند وصیت نامه رسمی جامع، با توجه به متفاوت بودن شرایط هر فرد و دارا بودن نکات و ظرایف خاص خود، این وصیت نامه شما را از مشاوره با وکیل و کارشناسان حقوقی متخصص و همچنین سردفتر اسناد رسمی بی نیاز نمی نماید. استفاده از راهنمایی های تخصصی می تواند به شما در تنظیم یک وصیت نامه بدون نقص و کاملاً مطابق با خواسته هایتان کمک شایانی کند.

نتیجه گیری

تنظیم یک وصیت نامه رسمی، گامی حیاتی و مسئولانه در برنامه ریزی برای آینده و حفظ حقوق تمامی ذی نفعان پس از فوت است. این سند نه تنها به فرد امکان می دهد تا خواسته های مالی، شرعی و معنوی خود را به طور شفاف و قانونی بیان کند، بلکه با ایجاد یک چارچوب مستحکم حقوقی، از بروز اختلافات و نزاع های احتمالی در آینده جلوگیری می کند. اعتبار و ضمانت اجرایی بالای وصیت نامه رسمی، آن را به مطمئن ترین ابزار برای تحقق اراده موصی تبدیل کرده است.

با آگاهی از انواع وصیت نامه، به ویژه تفاوت های وصیت تملیکی و عهدی، و همچنین شناخت دقیق مراحل تنظیم و نکات حقوقی مانند قاعده ثلث، افراد می توانند با بینش کامل، بهترین تصمیم را برای سرنوشت اموال و امور خود اتخاذ کنند. در نهایت، با تأکید بر پیچیدگی های حقوقی و اهمیت دقت در جزئیات، توصیه می شود که همواره برای تنظیم این سند مهم، از مشاوره تخصصی وکلای دادگستری و سردفتران اسناد رسمی بهره مند شوید. این اقدام نه تنها آرامش خاطر شما را در زمان حیات تضمین می کند، بلکه میراثی از تدبیر و نظم را برای بازماندگان شما به یادگار خواهد گذاشت.