چگونه حاجی فیروز به تکدی گری افتاد؟!

آفتاب نیوز :

این هنرمند که بیشتر در حوزه نمایش های ایرانی، صاحب تجربه و تخصص است، در گفتگو با گزارشگر آی تی درباره پیشینه حاجی فیروز توضیح داد: اساسا در دوره ای که بیشتر مردم سواد نداشته اند، معمولا حساب سال و ماه از دست شان می رفته و عنوان های خاصی برای تقویم می گذاشته اند مانند چله کوچیک، چله بزرگ و … در چنین شرایطی که اغلب مردم، به حساب سال و ماه دسترسی نداشته اند، دسته جات نوروزخوان در اقصی نقاط کشور پیام آور نوروز و بهار بوده اند.

او ادامه داد: نوروز برای مردم ما نه تنها سرآغاز سال نو بلکه همزمان با شروع بهار و بیداری طبیعت و فراهم شدن زمینه کشاورزی و دامداری بوده است. به همین دلیل، آمدن بهار برای مردم سرزمین ما که اغلب کشاورز یا دامدار بوده اند، اهمیت بسیاری داشته و پیام بهار نیز جالب توجه بوده است.

فتحعلی بیگی با بیان اینکه در سالشمار ایرانیان، یکی از رویدادهای مهم، تعریف تقویم بر اساس گردش طبیعت بوده است، ادامه داد: ایرانیان این موضوع را در قالب برخی از خرده نمایش ها به معرض تماشا می گذاشته اند و در هر نقطه از کشور، عنوانی برایش در نظر می گرفتند ولی سنت نوروزخوانی، مهم ترین سنتی نمایشی در بهار بوده است.

این پژوهشگر و متخصص نمایش های ایرانی افزود: حاجی فیروز جزو دسته جات نوروزخوانی بوده که پیام نوروزی می آورده است و از آنجاکه چنین مژده ای به مردم می داده، آنان نیز برای تشکر، هدیه ای به او می داده اند و این گونه نبوده که او خود دست دراز کند و از مردم گدایی کند.

فتحعلی بیگی با اشاره به تحولات زمانه اضافه کرد: بعدها بسیاری از آیین های نمایشی در گذر زمان رنگ باخته اند و متاسفانه در این بین، عده ای هم حاجی فیروز را دستمایه تکدی گری قرار داده اند و این مساله سال هاست که در کشور ما ریشه دوانده و حرف امسال و پارسال نیست.

او با تاکید بر ضرورت توجه نهادهایی مانند شهرداری به امور فرهنگی و ملی خاطرنشان کرد: بهترین کار برای پاسداشت آیین های نوروزی این است که نهادهایی مانند شهرداری پای کار بیایند و دسته جات نوروزی را فعال کنند تا اینها پیام آور نوروز باشند و فضای شهر را مملو از شادی و سرور کنند. با این شیوه، بخش تکدی گری به تدریج کمرنگ می شود چراکه جمع آوری متکدیان به این آسانی نیست.

فتحعلی بیگی با ابراز تاسف از تگناهای اقتصادی افزود: در این شرایط دشوار، عده ای چاره ای ندارند اما همیشه تعداد دیگری هم هستند که از این وضعیت سوءاستفاده می کنند. بخصوص باندهایی که کودکان را در خیابان ها اجیر می کنند و آنان را دستمایه کاسبی و تکدی گری قرار می دهند.

این کارگردان با تاکید بر ضرورت احیای آیین های نوروزی در شهرهای گوناگون ادامه داد: مردم باید این آیین ها را ببینند و از پیشنیه فرهنگی کشور خود آگاه شوند. در کنار این، مسیولان نیز باید تامل و تحمل کافی داشته باشند چون میر نوروزی همان گونه که مژده آمدن بهار را می دهد، شروع به انتقاد هم می کند و ممکن است حرف هایی بزند که به مذاق مسیولان خوش نیاید. به همین دلیل در طول تاریخ، همیشه قدرتمندان در صدد سانسور میر نوروزی بوده اند. البته این سنت های نمایشی از اواخر دوره قاجار به این سو به تدریج کمرنگ شده اند و حالا لازم است بار دیگر به آنها بازگردیم.

چگونه حاجی فیروز به تکدی گری افتاد؟!