خلاصه کتاب مکتب بوداپست ( نویسنده گروه نویسندگان )

برای بسیاری از علاقه مندان به فلسفه جامعه شناسی و علوم سیاسی آشنایی با جریان های فکری که در دل تحولات قرن بیستم شکل گرفتند امری ضروری است. یکی از این مکاتب «مکتب بوداپست» است که در میانه قرن بیستم در مجارستان ظهور کرد و تأثیر قابل توجهی بر اندیشه انتقادی و مارکسیسم غربی گذاشت. درک ریشه ها تحولات و دیدگاه های این مکتب می تواند پیچیدگی های اندیشه سیاسی و اجتماعی در دوران جنگ سرد و پس از آن را روشن کند. با این حال منابع جامع و منسجم فارسی که به معرفی دقیق و تحلیل عمیق این جریان فکری بپردازند همواره محدود بوده اند. کتاب «مکتب بوداپست» که مجموعه ای از مقالات و نوشته های اندیشمندان برجسته این مکتب است تلاشی ارزشمند برای پر کردن این خلاء محسوب می شود. این اثر خواننده را با سیر تاریخی مبانی نظری و چهره های کلیدی این مکتب آشنا ساخته و امکان مطالعه گزیده ای از آثار آن ها را فراهم می آورد. مطالعه این کتاب دروازه ای است برای ورود به دنیای فکری مکتب بوداپست و فهم پیچیدگی های آن.

معرفی کتاب مکتب بوداپست

کتاب «مکتب بوداپست» مجموعه ای ارزشمند و گزیده ای از آثار و مقالاتی است که به معرفی تاریخچه و اندیشه های جریان فکری موسوم به مکتب بوداپست می پردازد. این کتاب که توسط محمدجعفر پوینده گردآوری و ترجمه شده تلاشی است برای ارائه یک منبع جامع به زبان فارسی برای شناخت این مکتب. مکتب بوداپست که ریشه در اومانیسم مارکسیستی دارد در دهه های میانی قرن بیستم در مجارستان شکل گرفت و به سرعت به یکی از صداهای انتقادی در برابر سوسیالیسم واقعاً موجود تبدیل شد. این کتاب با گردآوری نوشته هایی از متفکران اصلی و مرتبط با این مکتب از جمله خود گئورگ لوکاچ و شاگردان برجسته اش بستری را برای خواننده فراهم می آورد تا با تحولات فکری مباحث کلیدی و چهره های اثرگذار این جریان آشنا شود. این اثر نه تنها به معرفی مکتب می پردازد بلکه با ارائه نمونه هایی از نوشته های اعضا امکان درک عمیق تر دیدگاه های آن ها را نیز میسر می سازد و به عنوان یک مرجع پایه ای برای دانشجویان پژوهشگران و علاقه مندان به فلسفه علوم اجتماعی و تاریخ اندیشه مدرن عمل می کند.

درباره ی کتاب مکتب بوداپست

کتاب «مکتب بوداپست» در واقع یک آنتولوژی یا مجموعه منتخب از متون کلیدی مرتبط با این جریان فکری است. هدف اصلی کتاب ارائه تصویری روشن و جامع از مکتب بوداپست به خواننده فارسی زبان است. این کتاب به دو بخش اصلی تقسیم می شود. بخش اول به معرفی کلی مکتب نحوه پیدایش مبانی نظری اولیه و سیر تحولات آن اختصاص دارد و شامل مقالاتی از سامی نعیر فرانسوا ریویر و گئورگ لوکاچ است که هر یک از منظری به این مکتب پرداخته اند. این بخش به خواننده کمک می کند تا بستر تاریخی و فکری ظهور مکتب بوداپست را درک کند. بخش دوم کتاب شامل گزیده ای از آثار و مقالاتی از شاگردان و اعضای کلیدی این مکتب است. اندیشمندانی چون آگنس هلر فرنس فهر جرج مارکوش آندراش هگدوش ماریا مارکوش و میهای وایدا در این بخش حضور دارند. انتخاب این متون با هدف نشان دادن گستره مباحث مورد علاقه اعضای مکتب از هستی شناسی اجتماعی و زیبایی شناسی گرفته تا نقد زندگی روزمره و نقد سیاسی سوسیالیسم شرقی صورت گرفته است. این ساختار دو بخشی به خواننده اجازه می دهد ابتدا با کلیات مکتب آشنا شده و سپس به صورت عمیق تر با اندیشه های چهره های اصلی آن درگیر شود.

با نویسندگان کتاب مکتب بوداپست بیشتر آشنا شویم

کتاب «مکتب بوداپست» اثری گروهی است به این معنا که شامل نوشته هایی از چندین نویسنده و متفکر مختلف است که همگی به نحوی با این جریان فکری مرتبط هستند. در بخش اول کتاب مقالاتی از سامی نعیر فرانسوا ریویر و گئورگ لوکاچ گنجانده شده است. گئورگ لوکاچ به عنوان الهام بخش اصلی و بنیانگذار فکری این مکتب شناخته می شود و آشنایی با او برای درک ریشه های مکتب بوداپست حیاتی است. سامی نعیر فیلسوف و جامعه شناس فرانسوی و فرانسوا ریویر نیز با نگاهی بیرونی تر به تحلیل و معرفی این مکتب پرداخته اند. بخش دوم کتاب به آثار شاگردان و همکاران نزدیک لوکاچ اختصاص دارد که هسته اصلی مکتب بوداپست را تشکیل می دهند. از برجسته ترین این افراد می توان به آگنس هلر (فیلسوف و جامعه شناس) فرنس فهر (جامعه شناس و نظریه پرداز سیاسی) گئورگ مارکوش (فیلسوف) ماریا مارکوش (جامعه شناس) و آندراش هگدوش (نخست وزیر سابق مجارستان که به منتقد نظام تبدیل شد) اشاره کرد. این گروه از متفکران پس از مرگ لوکاچ و به دلیل مواضع انتقادی خود به چهره های اصلی مکتب تبدیل شدند و اندیشه های آن را توسعه دادند. مطالعه آثار این نویسندگان در کنار هم تصویری چندوجهی از مکتب بوداپست و تحولات آن ارائه می دهد.

درباره گئورگ لوکاچ

گئورگ لوکاچ (۱۸۸۵-۱۹۷۱) یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان مارکسیست قرن بیستم منتقد ادبی و فعال سیاسی مجارستانی بود. او نه تنها به عنوان یکی از بنیانگذاران مارکسیسم غربی شناخته می شود بلکه الهام بخش و استاد بسیاری از متفکران مکتب بوداپست بود. لوکاچ در خانواده ای اشرافی در بوداپست متولد شد و تحصیلات عالی خود را در رشته های حقوق علوم سیاسی و فلسفه در دانشگاه های بوداپست و برلین به پایان رساند. آثار اولیه او مانند «جان و صورت» و «جامعه شناسی رمان» نشان دهنده دغدغه های فلسفی و زیبایی شناختی او پیش از پیوستن به مارکسیسم بود. پس از پیوستن به حزب کمونیست او به یکی از نظریه پردازان اصلی مارکسیسم تبدیل شد و اثر monumental «تاریخ و آگاهی طبقاتی» را نوشت که تأثیر عمیقی بر نسل های بعدی مارکسیست ها و نظریه پردازان انتقادی گذاشت. لوکاچ در طول زندگی خود درگیر فعالیت های سیاسی بود و پس از انقلاب ۱۹۵۶ مجارستان به طور موقت در دولت ایمره ناگی سمتی داشت. اگرچه مکتب بوداپست در ادامه از برخی دیدگاه های او فاصله گرفت و آن ها را نقد کرد اما چارچوب فکری روش دیالکتیکی و دغدغه های اصلی لوکاچ به ویژه در حوزه هستی شناسی اجتماعی و نقد شیءوارگی نقطه آغازین و بستر شکل گیری اندیشه این مکتب بود.

تاریخچه

تاریخچه مکتب بوداپست به اوایل دهه ۱۹۶۰ در مجارستان بازمی گردد. این مکتب در ابتدا به عنوان حلقه ای از دانشجویان و همکاران نزدیک گئورگ لوکاچ شکل گرفت که هدفشان توسعه و ترویج اندیشه های او به خصوص در زمینه هستی شناسی اجتماعی و زیبایی شناسی بود. در آن زمان مجارستان تحت حاکمیت یک رژیم کمونیستی وابسته به شوروی قرار داشت و فضای فکری به شدت کنترل می شد. با این حال لوکاچ با توجه به جایگاه بین المللی اش تا حدی از مصونیت برخوردار بود و توانست محیطی نسبتاً باز برای بحث و گفتگو با شاگردانش فراهم کند. ریشه های انتقادی این مکتب را می توان در واکنش به سرکوب انقلاب ۱۹۵۶ مجارستان و سرخوردگی از سوسیالیسم واقعاً موجود جستجو کرد. اعضای این مکتب به تدریج شروع به بازاندیشی در مبانی مارکسیسم کردند و با الهام از مارکس اولیه و تأکید بر اومانیسم نقدهای جدی به نظام های کمونیستی موجود به ویژه «دیکتاتوری بر فراز نیاز» و ایدئولوژی استالینیستی وارد کردند. این مواضع انتقادی باعث شد که آن ها در اوایل دهه ۱۹۷۰ تحت فشار قرار گیرند. در سال ۱۹۷۳ حزب کمونیست مجارستان به طور رسمی کار آن ها را محکوم کرد و اعضای اصلی از موقعیت های دانشگاهی خود اخراج شدند. این سرکوب منجر به تبعید بسیاری از اعضای مکتب به غرب شد جایی که آن ها به فعالیت های فکری خود ادامه دادند و تأثیر قابل توجهی بر نظریه انتقادی و فلسفه سیاسی در اروپا و آمریکای شمالی گذاشتند.

فهرست مطالب کتاب

کتاب «مکتب بوداپست» برای ارائه تصویری ساختارمند از این جریان فکری به بخش های مختلفی تقسیم شده است. ساختار کلی کتاب به شرح زیر است:
باب یک: مکتب بوداپست
این بخش به معرفی کلی مکتب و زمینه های شکل گیری آن می پردازد و شامل مقالاتی از سه نویسنده است:
۱. مکتب بوداپست / سامی نعیر
۲. نگاهی به مکتب بوداپست / فرانسوآ ریویر
۳. درباره ی مکتب بوداپست / جُرج لوکاچ
باب دو: گزیده ی آثار شاگردان مکتب بوداپست
این بخش هسته اصلی کتاب را تشکیل می دهد و شامل مجموعه ای از مقالات و نوشته های کلیدی از اعضای برجسته مکتب بوداپست است که به موضوعات مختلفی می پردازند:
۱. چپ نوین مجار: جامعه شناسی و انقلاب / سرژ فرانکل و دانیل مارتن
۲. نظریه و عمل از دیدگاه نیازهای انسانی / اگنس هلر
۳. وقت آزاد و تقسیم کار / ماریا مارکوش و آندراش هگدوش
۴. خطاهای چه گوارا / میکلوش هاراستی
۵. (اسناد) انقلاب یا هرج ومرج؟ / رافیش هایدو
۶. پاسخ میکلوش هاراستی به رافیش هایدو
۷. محاکمه ی هاراستی / دانیل هوفمان
پیوست
در انتهای کتاب پیوستی برای ارائه توضیحات تکمیلی در مورد نشریات یا کتاب هایی که در متن به آن ها اشاره شده آورده شده است.
نمایه
فهرست تفصیلی مطالب امکان دسترسی آسان به بخش های مختلف کتاب و موضوعات مورد بحث را فراهم می آورد.

در بخشی از کتاب مکتب بوداپست می خوانیم

در بخشی از کتاب «مکتب بوداپست» در مقاله ای با عنوان «نظریه و عمل از دیدگاه نیازهای انسانی» نوشته آگنس هلر به تحلیل مفهوم نیازهای انسانی در چارچوب نظریه اجتماعی پرداخته شده است. این بخش به تفاوت میان نیازهای «حیاتی» یا «بقا» و نیازهای «طبیعی» اشاره می کند و توضیح می دهد که حتی نیازهای به ظاهر طبیعی نیز نمی توانند کاملاً از بستر اجتماعی خود جدا شوند. متن به این نکته کلیدی می پردازد که نیازهای حیاتی مانند نیاز به خوراک اگرچه ضرورت های هستی شناختی برای تداوم زندگی هستند اما تجلی و ارضای آن ها کاملاً انضمامی و وابسته به زمینه اجتماعی معین است. نویسنده با مثال هایی نشان می دهد که «اندازه طبیعی» برای این نیازها وجود ندارد و حتی کم غذایی نیز می تواند پیامد فروپاشی تعادل اجتماعی باشد نه صرفاً محدودیت های طبیعی. این بخش به نقد سرمایه داری نیز می پردازد و آن را نخستین جامعه ای معرفی می کند که با ساختار خود طبقاتی را صرفاً برای ارضای نیازهای معطوف به بقا به مبارزه روزانه محکوم می کند. این وضعیت به گفته مارکس می تواند نیازهای طبقه کارگر را تا سطحی شبه حیوانی فروکاهد. این پاراگراف نمونه ای گویا از رویکرد انتقادی مکتب بوداپست به تحلیل ساختارهای اجتماعی و تأثیر آن ها بر زندگی روزمره و نیازهای انسانی است.

مشخصات کتاب الکترونیک

کتاب «مکتب بوداپست» در قالب الکترونیک نیز منتشر شده است تا دسترسی علاقه مندان به این اثر تسهیل شود. مشخصات نسخه الکترونیک این کتاب به شرح زیر است:

نام کتاب	کتاب مکتب بوداپست
نویسنده	گروه نویسندگان
مترجم	محمدجعفر پوینده
ناشر چاپی	انتشارات چرخ
سال انتشار	۱۴۰۱
فرمت کتاب	EPUB
تعداد صفحات	۱۵۵
زبان	فارسی
شابک	۹۷۸-۶۰۰-۷۴۰۵-۶۸-۰
موضوع کتاب	کتاب های فلسفه

نسخه الکترونیک با فرمت EPUB ارائه شده که برای مطالعه در انواع دستگاه های کتاب خوان تبلت ها و گوشی های هوشمند مناسب است و امکاناتی مانند تغییر اندازه فونت و جستجو در متن را فراهم می آورد. این مشخصات به خواننده کمک می کند تا اطلاعات لازم برای تهیه و استفاده از نسخه دیجیتال کتاب را در اختیار داشته باشد.

نقد بررسی و نظرات کتاب مکتب بوداپست

کتاب «مکتب بوداپست» به عنوان یکی از معدود منابع فارسی که به معرفی و ارائه گزیده ای از آثار این مکتب می پردازد اهمیت ویژه ای دارد. از منظر نقد و بررسی این کتاب به دلیل گردآوری متون کلیدی از چهره های اصلی مکتب یک نقطه شروع عالی برای آشنایی با این جریان فکری است. انتخاب مقالات سیر تحول مکتب از اومانیسم مارکسیستی به سمت نقد رادیکال سوسیالیسم موجود و تأکید بر زندگی روزمره و نیازهای انسانی را به خوبی نشان می دهد. ترجمه روان محمدجعفر پوینده نیز به درک بهتر مفاهیم پیچیده فلسفی و جامعه شناختی کمک می کند. با این حال ماهیت گزیده ای کتاب به این معنی است که برای درک کامل اندیشه های هر یک از اعضای مکتب نیاز به مراجعه به آثار کامل آن ها وجود دارد. همچنین نقدها و بررسی های تخصصی این کتاب ممکن است به تحلیل عمیق تر نحوه انتخاب متون کیفیت ترجمه و جایگاه این مجموعه در ادبیات فارسی مربوط به مکتب بوداپست بپردازند. به طور کلی این کتاب به دلیل اهمیت موضوع و کمبود منابع مشابه مورد توجه پژوهشگران و دانشجویان رشته های مرتبط قرار گرفته و بازخوردهای مثبتی در زمینه معرفی اولیه و دسترسی به متون اصلی مکتب دریافت کرده است.

راهنمای مطالعه کتاب مکتب بوداپست

مطالعه کتاب «مکتب بوداپست» به دلیل ماهیت فلسفی و جامعه شناختی آن نیازمند رویکردی دقیق و آگاهانه است. برای بهره مندی حداکثری از این کتاب پیشنهاد می شود ابتدا با زندگی و آثار گئورگ لوکاچ به ویژه کتاب «تاریخ و آگاهی طبقاتی» به عنوان بستر فکری مکتب آشنا شوید. این آشنایی اولیه به درک بهتر ریشه های اندیشه اعضای مکتب کمک می کند. سپس مطالعه بخش اول کتاب که به معرفی کلی مکتب می پردازد چارچوب لازم برای ورود به مباحث عمیق تر را فراهم می آورد. در حین مطالعه مقالات بخش دوم توجه به زمینه های تاریخی و سیاسی که این متون در آن ها نوشته شده اند (به ویژه وضعیت مجارستان پس از انقلاب ۱۹۵۶ و تحت حاکمیت کمونیستی) بسیار مهم است. این زمینه تاریخی به درک مواضع انتقادی اعضای مکتب در برابر سوسیالیسم واقعاً موجود کمک می کند. همچنین از آنجایی که هر مقاله به موضوع خاصی می پردازد سعی کنید ارتباط میان این مباحث (مانند نقد نیازها زندگی روزمره زیبایی شناسی و نقد سیاسی) را در چارچوب کلی اندیشه مکتب بوداپست درک کنید. استفاده از نمایه و پیوست کتاب نیز می تواند در یافتن اطلاعات و منابع مرتبط مفید باشد. در نهایت مطالعه این کتاب می تواند نقطه آغازی برای پژوهش های بیشتر در مورد آثار کامل هر یک از اعضای مکتب باشد.

مراجع و مطالعه بیشتر

برای مطالعه بیشتر درباره مکتب بوداپست و اندیشه های مرتبط با آن علاوه بر خود کتاب حاضر که مجموعه ای از متون اصلی است می توان به منابع و مراجع دیگری نیز مراجعه کرد. آثار کامل گئورگ لوکاچ به ویژه کتاب های «تاریخ و آگاهی طبقاتی» «هستی شناسی هستی اجتماعی» و «زیبایی شناسی» از جمله منابع اساسی برای درک ریشه های فکری مکتب هستند. همچنین کتاب ها و مقالات مستقل اعضای اصلی مکتب بوداپست مانند آگنس هلر فرنس فهر گئورگ مارکوش و میهای وایدا که بسیاری از آن ها پس از تبعید به زبان های دیگر منتشر شده اند برای درک عمیق تر دیدگاه های آن ها ضروری هستند. در زبان های غیرفارسی به ویژه انگلیسی و آلمانی مقالات و کتاب های متعددی به تحلیل و بررسی مکتب بوداپست و جایگاه آن در تاریخ اندیشه مارکسیستی و نظریه انتقادی پرداخته اند. مراجعه به دایرةالمعارف های فلسفی و جامعه شناسی نیز می تواند اطلاعات فشرده و مفیدی درباره این مکتب و چهره های آن ارائه دهد. مقالات آکادمیک منتشر شده در نشریات تخصصی فلسفه و علوم اجتماعی نیز منابع ارزشمندی برای پژوهش های پیشرفته تر در این زمینه محسوب می شوند.

کتاب های مرتبط

مطالعه کتاب «مکتب بوداپست» می تواند نقطه آغازی برای ورود به جهان گسترده تر نظریه انتقادی مارکسیسم غربی و فلسفه قاره ای باشد. کتاب های مرتبط با این حوزه می توانند به درک بهتر زمینه فکری و اهمیت مکتب بوداپست کمک کنند. از جمله کتاب های مرتبط می توان به آثار اصلی گئورگ لوکاچ اشاره کرد که بستر فکری مکتب را فراهم آورده اند. همچنین آثار متفکران مکتب فرانکفورت مانند تئودور آدورنو ماکس هورکهایمر و هربرت مارکوزه که آن ها نیز در سنت نظریه انتقادی و مارکسیسم غربی قرار می گیرند و به نقد جامعه مدرن پرداخته اند می توانند مکمل مطالعه کتاب مکتب بوداپست باشند. کتاب های مربوط به اومانیسم مارکسیستی نقد زندگی روزمره و فلسفه سیاسی پسامارکسیستی نیز برای درک تحولات فکری اعضای مکتب پس از فاصله گرفتن از مارکسیسم ارتدوکس مفید هستند. آثار مستقل آگنس هلر فرنس فهر و سایر اعضای مکتب که به صورت جداگانه منتشر شده اند نیز برای علاقه مندان به تعمیق مطالعه در این حوزه ضروری هستند.

کتاب مکتب بوداپست برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران رشته های فلسفه جامعه شناسی علوم سیاسی و تاریخ اندیشه که به مارکسیسم غربی نظریه انتقادی و تاریخ فکری اروپای شرقی علاقه مند هستند مناسب است.

موضوع اصلی کتاب مکتب بوداپست چیست؟

موضوع اصلی کتاب معرفی و بررسی جریان فکری موسوم به مکتب بوداپست است که در مجارستان قرن بیستم شکل گرفت و به نقد سوسیالیسم واقعاً موجود و توسعه نظریه انتقادی پرداخت.

اعضای اصلی مکتب بوداپست چه کسانی هستند؟

اعضای اصلی این مکتب شامل شاگردان و همکاران گئورگ لوکاچ مانند آگنس هلر فرنس فهر گئورگ مارکوش ماریا مارکوش آندراش هگدوش و میهای وایدا هستند.

تاریخچه مکتب بوداپست چیست؟

مکتب بوداپست در اوایل دهه ۱۹۶۰ به عنوان حلقه ای حول گئورگ لوکاچ شکل گرفت به نقد نظام کمونیستی مجارستان پرداخت و پس از سرکوب در دهه ۱۹۷۰ اعضای آن به خارج از کشور مهاجرت کردند و به فعالیت فکری خود ادامه دادند.

کتاب مکتب بوداپست در چه قالب هایی منتشر شده است؟

این کتاب در قالب چاپی توسط نشر چرخ و در قالب الکترونیک با فرمت EPUB منتشر شده است و برای مطالعه در دستگاه های مختلف دیجیتال در دسترس می باشد.